Voice journaling

Lekker van je afpraten helpt

Zin redactie 27 november 2025

Fijn schrift gekocht, mooie pen erbij en daar ga je: de boel lekker van je af schrijven. Je hoofd even leegmaken. Maar dan lukt het niet. Want je wilt er iets moois en gedenkwaardigs van maken. Of nou ja, je bent gewoon niet zo’n schrijver. Probeer dit dan eens: hardop praten tegen jezelf. In je telefoon. Voice journaling heet dat.

Een dagboek bijhouden klinkt als een heerlijk ontspannen idee: een nieuw schrijfboek, blanco pagina’s, dat relaxmoment voor jezelf. Maar misschien kun je de rust niet vinden om werkelijk te beginnen, of voelt alles wat je op wilde schrijven ineens niet zo belangrijk meer. Want hoewel een geschreven dagboek bijhouden simpel klinkt, ligt de lat in gedachten vaak hoog. Daarin kun je zelf soms je grootste criticus zijn. Je wilt er iets moois van maken. Iets wat je later graag nog eens terugleest. Maar wat als je helemaal niet zo’n schrijver bent, of het lastig vindt om dingen goed onder woorden te brengen? Zo blijft je notitieboek leeg, en wordt het aandenken aan dat mooie voornemen, om jezelf eindelijk eens meer reflectietijd te gunnen, misschien een tikje frustrerend.

Hardop praten helpt

Herkenbaar? Lucky you: er zijn ook andere manieren. Je hoeft helemaal niet te schrijven om een dagboek bij te houden: je kunt je hoofd ook gewoon leeg práten. Hardop, tegen jezelf. Of nou ja: tegen je telefoon. Voice journaling is simpelweg jezelf de ruimte geven om je gedachten uit te spreken. Want het handige is: je stem is er gewoon. Je spreekt iets uit, brengt een gevoel onder woorden, zucht eens diep en merkt al snel: hé, ik voel me lichter. Je gesproken berichten sla je op en kun je terugluisteren. Zo maak je een minstens zo waardevol gesproken dagboek.

Behalve een mooi tijdsdocument voor jezelf blijkt het ook een verrassend effectieve manier om meer ruimte te creëren in je hoofd. Want wetenschappers zeggen het al jaren, het is bewezen dat het helpt: dingen van je afpraten. Uit onderzoek van psycholoog James Pennebaker* bijvoorbeeld, komt onder meer naar voren dat het onder woorden brengen van emoties – óók als je zehardop uitspreekt – kan leiden tot minder stress, betere nachtrust en zelfs een sterker immuunsysteem. Het uiten van (pijnlijke) emoties – alleen al het toevertrouwen aan het papier of ze dus hardop uitspreken aan jezelf – geeft opluchting en werkt verhelderend. En niet onbelangrijk: doordat je gedachten en zaken die voor jou spelen beter op een rijtje krijgt, ervaar je meer lucht en dat opent vaak ook de deur naar creativiteit.

Laagdrempelig

Het fijne van gesproken dagboekberichten is: ze hoeven niet lang te duren. Twee minuten praten, is al genoeg. Misschien is het even wennen: hardop praten tegen je telefoon. Maar je doet het voor jezelf, dus wat kan er misgaan? Je hoeft geen beste versie van jezelf tevoorschijn te toveren. En je bent niet per se gebonden aan een plek waar je rustig kunt zitten. Want je kunt ook even wat inspreken of opnemen tijdens het koken. Op de fiets. In bed. In de auto. Onderweg. Wandelend. Gewoon wanneer het jou uitkomt. En het hoeft niet perfect verwoord, diepzinnig of poëtisch te zijn. Je hoeft alleen maar te beschrijven wat je voelt, wat je denkt en ervaart. Zoals: “Vandaag voelde ik me een beetje verloren. Maar ik heb wél die ene mail gestuurd.” Klaar, dat is eruit! En je realiseert je waar je blij mee mag zijn. Óf wat je de volgende keer anders wilt doen. En vind je dat het nergens toe leidt, dan kun je berichten net zo makkelijk weer verwijderen.

Extra dimensie

Woorden vinden voor gevoelens en gedachten, is een belangrijk aspect van het bijhouden van een dagboek, of dat nou gesproken of geschreven is. Je kunt natuurlijk op de fiets of tijdens een wandeling ook in jezelf praten. Dan uit je ook je gedachten. Maar het verschil met hardop tegen jezelf praten zit hem erin dat je de boel opslaat. Voice journaling is opslaan om te bewaren. Zo kun je je overpeinzingen opnieuw afspelen en erover nadenken. Het kan wat inzichten aan het licht brengen die je anders misschien zou missen. Hardop praten kan ook je denkproces stimuleren en versnellen. En door je stem te gebruiken, leg je niet alleen je dag of verhaal vast, maar ook de emoties van dat moment. Je stem weerspiegelt vaak je gemoed. Zo vertel je niet alleen over gevoelens of wat er nu weer is gebeurd, maar krijg je door je intonatie een completer beeld.

Nieuwsgierig geworden? Probeer het eens: praat een minuutje wat van je af. Het is laagdrempelig, vraagt weinig tijd of organisatie en al helemaal geen voorbereiding. Het hoeft niet mooi, het hoeft niet netjes. Het wérkt.

*In het boek Opening up the healing power of Cconfiding in others beschrijft James W. Pennebaker hoe schrijven over – en het uiten van – je problemen je gezondheid kan verbeteren, hoe lang begraven trauma het immuunsysteem beïnvloedt.

Gesproken brieven

‘Het is voor mij een tweede natuur geworden, een dagboek of ‘audiootje’ inspreken’ Voor Henk-Jan Winkeldermaat (1970), die werkt als communicatiespecialist, fotograaf en schrijver, is het inspreken van een dagboek iets wat hij vrijwel dagelijks doet. Net als ‘gesproken brieven’ uitwisselen met anderen. Heilzaam vindt hij dat, en een belangrijke manier om zichzelf als mens beter te leren kennen. “Ik spreek al heel wat jaren berichten naar mezelf in, was van de voice journaling avant la lettre. Dat kwam zo: wanneer ik in de auto zit, bijvoorbeeld dagelijks richting het bos, om de hond uit te laten – in totaal toch een halfuurtje per dag – druk ik op de dictafoonknop op mijn mobiel en begin met praten. De auto is een soort van perfecte studio: geluidsdicht en rustig. Al rijdend en om mij heen kijkend praat ik. Er komen herinneringen op; het werkt associatief. Dat ben ik gaan gebruiken als podcast (met de app Spotify for Creators, red.). Ik nam de luisteraars mee in mijn leven. Ik vertelde veel, dus veel luisteraars – later bleken het vooral bekenden te zijn – herkenden zichzelf ergens in.

Dat podcasten voelde ook als een dagboek. Een jaar geleden ben ik daarmee gestopt maar ik spreek nog steeds dagboeken in. Dat laat ik transcriberen in Whatsapp. Zondagsavonds beluister of lees ik alle aan mijzelf gerichte apps van die week en maak ik in een uur een overzicht van de belangrijkste dingen en gedachten. Ik ben nu eenmaal heel erg van het dagboek en wil zoveel mogelijk vastleggen in het leven. Ook verstuur ik dagelijks gesproken brieven met onder anderen hartsvriendin Daan. Dat zijn audioberichten. Een ‘audiootje’ noemen we ze. We nemen ze op met dictafoon-app van de iPhone en versturen ze via WhatsApp. Meer heb je eigenlijk niet nodig. Het fijne is: het is een telefoongesprek zonder dat je onderbroken wordt. Daar komen toch andere dingen uit voort, het geeft meer verdieping. De onderwerpen waarover we praten, zijn heel divers: ons liefdesleven, relaties, de kinderen, de worstelingen en vreugde in het leven. Het blijft een ontdekkingstocht, en steeds komen er – vaak spontaan, al pratend – anekdotes uit ons leven voorbij die we nog niet eerder hadden gedeeld. Waar dan weer op gereageerd wordt door de ander. Zo hebben we dagelijks best intensief contact met elkaar. Ik heb inmiddels ervaren: hoe kwetsbaarder je jezelf opstelt, hoe meer je terugkrijgt. En ja, je kunt ook altijd nog denken: ik verstuur het niet. Het is te persoonlijk. Maar inderdaad, op momenten ben je elkaars therapeut. Ik vind het heel diepgaan als je goed naar elkaar kunt luisteren. Zo ontroert Daan mij in hoe goed zij kan luisteren. Überempatisch is zij, een echte hartsvriendin. Ik durf haar alles te vertellen. Het is voor mij een tweede natuur geworden, een dagboek of ‘audiootje’ inspreken. Zo benut ik momenten van wachten, autorijden, of koffiedrinken in de tuin door even in te spreken óf te luisteren naar een audiobericht van Daan. En zij luistert dan weer naar die van mij op momenten dat ze in de trein of aan de keukentafel zit, of tijdens het koken. Mij heeft het uiteindelijk meer zelfinzicht gegeven, ik heb mezelf beter leren kennen door het contact met haar.”