Schrijver Anne Eekhout

De macht mannen en de kracht van vrouwen. Daar gaat de nieuwe prachtroman Kind van de aarde van schrijver Anne Eekhout (1981) over. En ook over ‘het kwaad’. Over de 13-jarige Lucy die zich continu doordrongen voelt van het feit opgebouwd te zijn uit twee uitersten: het goed (moeder) en het kwaad (monster: de verkrachter van haar moeder). In hoeverre heb je invloed op je lot?

Je werk is voor grote prijzen genomineerd, Nicolas en de verdwijning van de wereld (2019) werd uitgeroepen tot Beste Boek voor Jongeren en Mary (2021) betekende je internationale doorbraak. Is er dan nog iets te wensen over voor een schrijver? En durf je je nog te wagen aan weer nieuwe boeken?
“Succes, in de zin van prijzen of verkoop, is voor veel schrijvers denk ik een graadmeter van hoe goed ze zijn in hun werk. Toch zijn er talloze schrijvers die nooit succes hebben op dit gebied en wél erg goede boeken schrijven. Dat is ook een vorm van succes, al laat zich dat niet meten door de buitenwereld. Al mijn boeken zijn in dat opzicht een succes, vind ik, en veel van mijn boeken zijn een succes geworden in die eerste zin van het woord.

Mary met name. En natuurlijk is het geweldig om erkenning te krijgen en er geld mee te verdienen. Maar het échte succes is het in de wereld brengen van een heel goed boek. Daar werk ik hard voor en ik wens dat elke keer. Wat ik bij elk boek hoop, en dat blijft, is dat veel mensen het zullen lezen. Daar heb je als schrijver echter geen invloed op. Ik probeer me daar dus niet druk om te maken. De ene dag gaat me dat beter af dan de andere. Als je een boek hebt geschreven dat veel vertalingen en verkoop heeft gehad, zoals ik met Mary, dan weet je dat het volgende boek hoogstwaarschijnlijk minder succesvol zal zijn op dit vlak. Dat is misschien wel even wennen. Maar zeker geen reden om te stoppen met schrijven.”

Mary werd verkocht aan veertien landen. Een droom die uitkwam?
“Natuurlijk. Dat was ontzettend bijzonder. Ik word heel blij als ik denk aan al die mensen op de wereld die mijn boek lezen en hebben gelezen. Ik heb hierdoor veel bijzondere ervaringen in het buitenland gehad: ontmoetingen met lezers, vertalers, officiële ontvangsten op ambassades, literaire festivals. Daar ben ik heel dankbaar voor.”

Kortgeleden verscheen je nieuwste roman Kind van de aarde. Hoe kwam je op het idee voor deze roman?
“Mijn inspiratie voor dit boek begon in zekere zin al lang geleden, toen ik voor het eerst de film Rosemary’s baby van Roman Polanski, naar het gelijknamige boek van Ira Levin, zag. Ik heb zelden zo’n goede, spannende film gezien en, later, zelden zo’n verbluffend perfect boek gelezen. Ik wilde een verhaal schrijven dat je een extraatje geeft als je Rosemary’s baby kent. Een extra laag. Tegelijk moest het ook een boek worden wat op zichzelf staat, ook als je dat verhaal niet kent.”

Hoofdpersoon is de 13-jarige Lucy Applewhite, die worstelt met het gegeven dat ze is verwekt door de verkrachter van haar moeder. Op welke manier speelt dat een rol in haar leven?
“Lucy weet niet wie haar vader is, alleen dat het een naamloze figuur is die haar moeder plotseling overmeesterde en Lucy verwerkte. Lucy vraagt zich sinds ze dit weet bij alles af: hoeveel van hem zit er in mij? Besta ik voor de helft uit mama en voor de andere helft uit monster? Heb ik invloed op wie ik ben? Of ben ik voorbestemd – tenminste deels – slecht te zijn?”

Lucy heeft kort na haar 13de verjaardag eenzelfde nare ervaring met een jongen. Puur toeval? En op welke manier maakt die gebeurtenis Lucy sterk en vastberaden wraak te nemen?
“Ja, dat is toeval, denk ik. Maar misschien ook niet. Kind van de aarde is een boek over de macht van mannen en de kracht van vrouwen. De vrouwenlevens die ik erin heb verwerkt, worden allen op een bepaalde manier geraakt door de – vaak grote – invloed van mannen. Te meer omdat het verhaal zich afspeelt in de jaren 60 van de vorige eeuw. Deze gebeurtenis, met die jongen, is cruciaal voor het verloop van de rest van het verhaal. Het is de katalysator achter Lucy’s moed. Als de spreekwoordelijke druppel die de emmer doet overlopen.”

Lucy wordt door klasgenoten voor heks uitgescholden. Waarom?
“Ze leest op een dag op de deur van het wc-hokje op school ‘Lucy Applewhite is een heks’. Ze weet niet wie het geschreven heeft. Wel is er een groepje meisjes met wie Lucy en haar vriendinnen het vaak aan de stok hebben. Wellicht vermoedt iemand dat Lucy een bepaalde kracht in zich bergt? Het kan ook een toevallig vrij correcte belediging zijn. En dan is er nog de mogelijkheid dat Lucy alleen dénkt dat ze dit gelezen heeft.”

In het boek komen The Beatles op verschillende manieren voor. Lucy haar naam verwijst naar het nummer Lucy in the sky with diamonds, maken Lucy en haar vriendinnen zich op voor een concert van The Beatles en is Lucy een beetje verliefd op Ringo Star. Waarom verwerkte je de band in het verhaal?
“The Beatles zijn de hoopgevende factor in het boek. Het laat ook zien dat Lucy een gewoon tienermeisje is, met gewone fantasieën en verlangens. Daarbij schetst het een tijd die van groot belang is in dit verhaal.”

Hoe slaagt Lucy erin zich staande te houden in het leven als puber en met alles wat ze meemaakt en weet van haar verwekking? (Is dat vooral ‘puppy-ogen-Ringo’?)
“’Puppy-ogen-Ringo’ speelt zeker een rol. Maar ook de wetenschap dat ze al die fantastische vrouwen om zich heen heeft: haar moeder, haar vriendin Jenna, zuster Florence op school. Lucy probeert hen met haar krachten te helpen, maar zij helpen haar óók, al zijn ze zich dit misschien niet zo bewust. Al is Lucy zich dit misschien niet eens bewust. Je zou het kunnen zien als een vorm van zusterschap.”

Lucy maakt zich zorgen. Of ze als kind van een verkrachter zelf ook een slecht mens is. Wat is de rol van het kwaad in deze roman? En zit het kwaad in elke mens denk je?
“Het kwaad speelt een ontzaglijk grote rol in Kind van de aarde. In die zin dat Lucy zich continu doordrongen voelt van het feit opgebouwd te zijn uit twee uitersten: het goed – moeder – en het kwaad – monster. En wat is zij dan zelf, in wezen? Heb je invloed op je eigen lot? Op hoe je in elkaar zit als mens?

Persoonlijk geloof ik niet dat ‘het kwaad’ in mensen bestaat. Er zijn wel mensen die gruwelijke dingen doen. Dat kun je definiëren als ‘het kwaad’, maar niet in metafysische zin, wat mij betreft. Bovendien geloof ik dat in ieder mens óók het goede zit. Dat vind ik mooi om op te focussen. Daar gaat dit boek over.”

Wat is jouw fascinatie voor donkere, zware thematiek in de meeste van je boeken?
“Ik denk dat het hem zit in de schoonheid van de wereld en het leven dat juist in het donker zichtbaar wordt. Licht bestaat bij de gratie van het donker. Zoals Leonard Cohen schreef: There’s a crack in everything, that’s how the light gets in.”

Wat wil je de lezer graag duidelijk maken met Kind van de aarde? Wat hoop je dat een lezer na lezing van het boek bijblijft?
“Ik zou het mooi vinden als mensen zich Lucy nog een tijdje herinneren. Hoe zij zich ondanks haar ingewikkelde achtergrond staande houdt. En ik denk dat de levens van de vrouwen om haar heen iets kunnen vertellen over hoe krachtig vrouwen zijn, op heel veel verschillende manieren. Dat een lezer dat bijblijft. O, en mocht de lezer toevallig het verhaal van Rosemary’s baby kennen, dan zou ik het heel tof vinden als ze bepaalde verwijzingen in mijn verhaal ontdekken.”

Toevallig alweer een idee voor een volgende roman?
“Vaag. Ik geloof wel dat ik nog steeds niet klaar ben met het thema feminisme. En ook dat ik nooit klaar zal zijn met het thema moederschap. Maar ik wil natuurlijk wel weer iets heel nieuws maken. Ik broed nog even en binnenkort komt er weer wat op papier.”

Over het boek

Er is iets vreemds aan de hand met de 13-jarige Lucy Applewhite. Een paar jaar geleden vertelde haar moeder haar dat ze ooit is verkracht door een onbekende man en dat toen Lucy is verwekt. En sinds ze dat weet, is Lucy bang om volwassen te worden. Wat als ze een slecht mens wordt, net als haar vader? Ze klampt zich vast aan haar kind-zijn, maar het volle leven trekt aan haar. Niet lang na haar dertiende verjaardag ondervindt ze zelf de vernietigende macht van mannen. Die gebeurtenis wakkert onvermoede krachten in haar aan en ze ontdekt dat ze de levens van de mensen om haar heen kan veranderen. Maar maakt dat haar niet juist een slecht mens? Een heks zelfs?

(Kind van de aarde, De Bezige Bij, € 24,99)

Over de schrijver

Anne Eekhout (1981) debuteerde in 2014 met de roman Dogma , die werd genomineerd voor de Bronzen Uil voor het beste debuut. In 2016 verscheen Op een nacht (genomineerd voor de BNG Bank Literatuurprijs) en in 2019 Nicolas en de verdwijning van de wereld, dat werd uitgeroepen tot Beste Boek voor Jongeren. Met Mary (2021) beleefde Anne Eekhout haar sensationele internationale doorbraak. De vertaalrechten van deze roman zijn aan veertien landen verkocht.

Zin in ?

Wij geven 3 exemplaren van Kind van de aarde weg. Kans maken? Deel je gegevens in onderstaand winformulier en wie weet. Meedoen kan t/m 31 december.