Was ik maar dunner

Journalist Karin Kuijpers (1958) houdt van lekker eten en drinken. Maat houden werd onmogelijk: in maat 40 kan ze allang niet meer. Daarna kwam ook nog eens de overgang. Als een dokter haar vertelt dat ze zo de 80 niet gaat halen, haalt Karin haar kop uit het zand. Er moet iets gebeuren en rap een beetje.

Onlangs ging ik kleiner wonen. Veel van mijn kleding, verzameld in de tijd waarin ik modejournalist was, moesten gemariekondood. Dus: weg, weg, weg. De meeste designerkleedjes paste ik niet meer en ze gingen naar nieuwe eigenaren. Eén doos met mijn lievelingen bewaarde ik. In zwarte viltstift schreef ik er in grote letters HOOP op. Fluweelzachte black dresses van Jean Paul Gaultier, organza rokjes van Dries Van Noten, zijden doorkijkbloesjes van Isabel Marant. Niet in een modellenmaat, maar in een Nederlandse 40. Ik kocht ze in mijn dertiger jaren en toen was ik ook al geen luciferhoutje. Destijds was ik ook al behoorlijk ontevreden over mijn lijf. Me bewegend in de wereld van glamour, omringd door Parisiennes voor wie xs al een maatje meer was, voelde ik me een Nederlandse betonblokker. Zo’n size zero community schaafde mijn schoonheidsideaal.

Wist ik veel dat dit lijf in de decennia erna nog ingrijpend zou veranderen door overgang, burnouts, nieuwe heup en emotie-eten. Zodat ik me zo’n drie jaar geleden ineens bevond in de groep van Nederlanders met overgewicht.

Mijn snurkarts, neuroloog dr. Verwer in het Reinier de Graaf ziekenhuis in Delft, stelde vast dat ik een BMI had van 31,6. Een BMI bereken je door je gewicht in kilo’s te delen door het kwadraat van je lengte. Ik ben 1.62 meter en woog 83 kilo. Een getal dat ik ooit op de weegschaal zag toen ik ging bevallen van mijn eerste kind. Nu zag ik het 35 jaar later weer terug en nu ‘volledig op eigen kracht’ om het maar sarcastisch te zeggen. De zwangerschapsbuik van weleer was ingewisseld voor een pens van welhaast dezelfde omvang. Opgekweekt door bourgondisch leven plus overgangsperikelen en wat verder ter tafel kwam.

Meer dan 88 cm buikomvang

Dat overgewicht stoorde mij. Niet zozeer vanwege de medische kwalen die je erdoor kunt krijgen – ik ben wat dat betreft het type ‘kop in het zand’ – maar vanwege het maatschappelijke schoonheidsideaal. Mijn lijf van bouwjaar 1958 mocht best ouder worden, maar dan wel zonder die pens. Daardoor paste ik nergens meer in en daardoor stond naar mijn idee niets meer. Hoe ik mijn buik kon wegkrijgen vroeg ik aan mijn snurkarts. “Dat is moeilijk,” zei Verwer. “Obesitas is meer dan alleen een kwestie van overtollige kilo’s. Bij obesitas is het buikvetweefsel chronisch ontstoken, waardoor de hormoonhuishouding ontregeld raakt. Je hormoonhuishouding reguleert onder andere het honger- en verzadigingsgevoel. Dat maakt het lastig om blijvend gewicht te verliezen.”

Verwer raadde me GLI aan. Nooit van gehoord. GLI staat voor Gecombineerde Leefstijl Interventie. Het is een programma van twee jaar met als doel om je leven structureel gezonder te maken. Vrouwen komen hiervoor in aanmerking als ze een BMI van boven de 30 hebben plus een buikomvang van meer dan 88 centimeter. Mijn buikomvang telde 98 centimeter. Hoppa!

Therapie

De volgende dag zat ik bij mijn huisarts waar we wikten en wogen. Tja, behalve modejournalist was ik ook culinair journalist en prikte wekelijks wel een vorkje in een restaurant. “Je hebt verstand van eten”, zei mijn huisarts, “maar misschien is het zo gek nog niet om zo’n GLI-programma te gaan doen om je meer bewust te worden van je voedingspatronen én je gewoonte om wijn te drinken. Dat laatste is ook echt een dikmaker.”

Ze telde daarbij op: mijn iets te hoge bloeddruk, mijn iets te hoge cholesterol en mijn slaapapneu. De schat schreef een doorverwijzing uit. Op naar leefstijlcoach Monica van der Knaap van het GLI-programma in Rotterdam. Ongeveer de helft van de Nederlandse bevolking heeft overgewicht, waarvan 16% obesitas. Ik hoorde dus ineens, beng, bij die 16%. Best confronterend.

“De GLI is geen quick fix, maar een slow but steady aanpak waarbij je stapje voor stapje je gewoonten verandert,” vertelt Van der Knaap. Ze was zelf dik, viel af door voeding en bewegen, en heeft nu een prachtig en gezond lijf door, onder andere, dagelijkse power walking. Het GLI-traject bestaat uit groepstherapie en individuele therapie. Je leert er je nieuwe, gezonde eetgedrag vol te houden. Want tja, één keer broccoli eten is makkelijk, drie keer per week broccoli eten terwijl er ook chips in de kast ligt, dat is topsport.

Praten gaf bewustwording

Ik moest even hikken bij het idee dat ik ook in groepstherapie moest – help, lotgenoten-alert –maar het idee dat ik straks applaus zou krijgen voor het eten van een wortel in plaats van een croissant, zou vast een motiverende werking hebben. Dus zat ik op een zomerse dag in augustus 2024 in het Huis van de wijk in Nesselande. Met Nancy, Corry en nog elf andere vrouwen plus een man. We leerden dat je fruit beter kunt combineren met yoghurt of kwark (om je suikerspiegel constant te houden), waarom je naar chocolade grijpt als je moe bent en waarom je met dertig keer kauwen op één hap beter verzadigd raakt. We leerden e-nummers lezen en het echte nut van bewegen met tussendoor yoga- en fitnessoefeningen.

Klinkt misschien als open deuren, maar erover praten hielp mij bewuster te worden. Vrolijke, inspirerende bijeenkomsten met daarnaast de 1-op-1 sessies met de dynamische Monica. Die sessies voltrokken we vaak lopend. Zo leerde ik over mijn allergie heen komen dat een mens tienduizend stappen per dag moest zetten. Hoezo doelloos rondlopen terwijl ik zat werk te doen had? Maar met 18 minuten lopen zette ik al meer dan 2500 stappen, bewees Monica’s stappenteller. Het zijn allemaal kleine stapjes die uiteindelijk moeten leiden tot groot resultaat. Maar terwijl ik Nancy 19 kilo zag afvallen en Corry van 98 kilo naar 86 ging, ging mijn weegschaal van 83 naar 87 kilo. Bummer! “Misschien eet je te weinig,” vermoedde Monica.

Ze kwam hierbij omdat ik ook aan intermittent fasting deed en pas rond 2 uur begon met eten. Ze rekende voor dat ik tussen de 1400 en 1800 kilocalorieën per dag nodig had plus 300 minuten beweging per week (42 minuten per dag) om af te vallen. Ik installeerde de Eetmeter, een app die na invoering telt hoeveel calorieën je verbruikt en hoeveel je beweegt. Je moet voor zo’n ding wel het karakter hebben. Ik ben er zelf, vrees ik, niet gedisciplineerd genoeg voor. Maar het is zeker een nuttige app om erachter te komen dat je voor je lunch geen brood met kaas kan nemen. En het werd mijn nieuwe mantra om 300 gram groenten per dag te eten. Wat echt lang niet altijd lukte, maar de wens nestelde zich wel in mijn hoofd. Dat op zich was al heel fijn en voelde als life changing.

Geen trek hebben

Intussen zag ik mijn vriendin Annemarie uit bouwjaar 1963 slanker worden. Niet door de GLI, noch door gelijn. Saxenda bleek haar toverwoord. Een variant op Ozempic, bedoeld voor diabetespatiënten type 2 met de werkzame stof Liraglutide. Die stof verlengt je verzadiging doordat, onder andere, je maaglediging langzamer gaat. Hierdoor ga je minder eten zonder honger te hebben. Annemarie begon ermee in 2022 bij een gewicht van 89 kilo. Ze viel 12 kilo af, stopte met de injecties en kwam weer 9 kilo aan. Ze zegt: “Eerlijk? Saxenda is een boost als je wilt afvallen. Maar als je je nieuwe gewicht op lange termijn wil houden, moet je….

Verder lezen?

Lees het vervolg van Karin’s afvalverhaal in Zin 7. Nu in de winkel.
Of bestel ‘em hier online.

De beste artikelen in je mailbox? Meld je aan voor de nieuwsbrief