Van boze stiefmoeder tot lieve plusmama

Stiefmoeders hebben van oudsher een slechte naam. Met dank aan die gemene loeders uit de sprookjes die onze ouders ons zo liefdevol voorlazen. Dat doet geen recht aan alle plusmama’s die zich met hart en ziel inzetten voor hun bonuskinderen. Een gesprek met vier vrouwen over hun ervaring als ‘cadeaumoeder.’

Dikke kans dat jij vroeger ook de rillingen kreeg bij het woord ‘stiefmoeder’. Dát waren nog eens gemene krengen. Die arme Assepoester bijvoorbeeld moet van haar stiefmoeder in lompen lopen terwijl haar eigen dochters pronken in prachtige jurken. De stiefmoeder van Sneeuwwitje is zo jaloers op haar beeldige stiefdochter – die volgens de spiegel toch echt de mooiste van het land is – dat ze haar uit de weg wil ruimen. Het woord ‘stief’ is op zichzelf al kwetsend: het betekent ‘beroofd van de bloedband’, ‘iets missend.’ Niet zo fijn voor al die vrouwen die zich full- of parttime ontfermen over de kinderen van hun partner.

Volgens het CBS groeit ruim een half miljoen kinderen op in een samengesteld gezin (cijfer uit 2020). En dat aantal is in de afgelopen jaren gestaag gestegen. Hun ouders zijn gescheiden of een van de ouders is overleden; zij wonen met minstens één stiefouder, stiefbroer of stiefzus samen. In een stiefmoedergezin wonen de kinderen met hun stiefmoeder samen op de dagen dat zij bij hun vader en zijn nieuwe vrouw of vriendin zijn. (Of – in geval van een lesbische relatie: als ze bij hun moeder en haar vrouw zijn.)  Al die vrouwen proberen zich zo goed als zij kunnen van hun taak als stiefmama te kwijten. En te voldoen aan het functieprofiel dat stiefmoeder, stiefdochter én oprichter van Stiefacademie Nederland Karin den Hollander (1970) – voor de grap maar met een serieuze ondertoon – opstelde:

“Ben jij een geboren multitasker met het vermogen je onvoorwaardelijk in te zetten voor het welzijn van andermans kroost zonder daar zelf iets voor terug te verwachten? Dan is de functie stiefmoeder wellicht iets voor jou! Let wel, het is onbezoldigd en het kost je gegarandeerd een paar jaar van je leven, maar hé, de liefde van je leven maakt alles goed. Toch?”

Zin Magazine sprak met Karin over haar Stiefacademie Nederland en haar missie om stiefmoeders een realistische kijk te geven op het leven in een samengesteld gezin. En we voerden ’functioneringsgesprekken’ met drie stiefmoeders over hun rol en hun ervaringen met het stiefmoederschap. In de kadertjes lees je wie de geïnterviewde vrouwen zijn: Karin den Hollander, Janet van der Molen, Mathilda van den Hof en Daniëlle de Rue. Een verslag van hun antwoorden op de vragen van Zin Magazine.

Stiefacademie Nederland

Stichting Stiefacademie Nederland is een platform waar kennis en ervaring worden uitgewisseld voor en door (stief)ouders in samengestelde gezinnen. Met informatie over het stiefouderschap (artikelen, boeken, podcast et cetera), webinars, stiefcafés en praktische tips. “Hier zijn we realistisch over het leven in een samengesteld gezin. Samen zorgen we ervoor dat het samengestelde gezin een veilige, stabiele en prettige omgeving is voor zowel de (stief)ouders als de kinderen.”

Stiefacademienederland.nl

Karin den Hollander: ‘Ik wil stiefmoeders een realistische kijk geven op het leven in een samengesteld gezin’

Karin, waarom richtte jij de Stiefacademie Nederland op?

“Ik had het zelf als stiefmoeder soms moeilijk met mijn rol. Dat begreep ik niet: ik was toch lief en verzorgend? Waarom vond ik het soms dan toch zo lastig? En ik was vast de enige niet.

Ik schreef een boek, volgde allerlei opleidingen, zei mijn baan op en registreerde mijn Stiefacademie bij de Kamer van Koophandel. Ik had echt een missie. Ik wilde mensen een realistische kijk geven op het leven in een samengesteld gezin dat ik ook al als stiefkind had meegemaakt.”

Hadden of hebben mensen dan geen realistisch beeld?

“Mensen die geen ervaring hebben met samengestelde gezinnen realiseren zich niet dat het een universele uitdaging is om zo’n gezin te laten slagen. Ze snappen het niet als je laat merken dat je het best lastig vindt. Dat je twijfels hebt.”

Wat zijn de grootste twijfels van stiefmoeders?

“Met stip op een staat de vraag: hoor ik er wel bij? Wat is mijn plek in dit nieuwe samengestelde gezin? Doe ik het wel goed? Gevolgd door twijfels over wat er van je wordt verwacht – en wat wil ik zélf, je rol in de opvoeding, je relatie, je positie binnen je nieuwe familie/de vriendenkring tot aan: had ik er wel aan moeten beginnen?”

En wat zijn de grootste valkuilen?

“De belangrijkste zijn volgens mij: te hard je best doen, te snel resultaat willen…

Meer lezen?

Lees het vervolg van het rondetafelinterview over stiefmoeders in Zin 6. Nu in de winkel. Of bestel ‘em hier alvast online. 

De beste artikelen in je mailbox? Meld je aan voor de nieuwsbrief