Schrijver Judith Visser

Door drukte kan ze overprikkeld raken. Dus die vermijd ze graag. Komt goed uit dat schrijver Judith Visser (1978) weinig behoefte heeft aan sociaal contact; ze is heel gelukkig met haar man en drie honden. Zojuist verscheen Zondagskracht, het derde en laatste deel van haar Zondagstrilogie over Jasmijn: een vrouw met autisme.

Je steekt het niet onder stoelen of banken: je bent een vrouw autisme. Waarom schrijf je daarover? Zijn er vooroordelen waarvan je vindt dat die weg moeten worden genomen bijvoorbeeld?

“Ik ben daarover gaan schrijven omdat er eigenlijk steeds om werd gevraagd. Voordat Zondagskind verscheen, had ik al tien andere boeken geschreven die niets met autisme te maken hebben. Maar omdat ik schrijver ben, en daarom dingen goed onder woorden kan brengen, vroegen mensen mij om over mijn eigen ervaringen met autisme te schrijven. Dus uiteindelijk deed ik het. Dat Zondagskind – en de twee vervolgdelen – zo’n succes zou worden, had ik nooit verwacht. Vooroordelen zijn er inderdaad ook, bijvoorbeeld dat je met autisme ‘ongevoelig’ zou zijn. In mijn boeken laat ik het tegendeel zien.”

Op welke manier is autisme van invloed op jouw leven, in positieve en negatieve zin? Hoe ga je daarmee om?

“Het grootste probleem van mijn autisme is de overprikkeling. Als ik te overprikkeld raak, bijvoorbeeld door fel licht op een zonnige dag of door drukte van veel mensen, krijg ik zeer heftige migraine. Dus dat wil ik absoluut vermijden. Daardoor is mijn wereld vrij klein geworden. Gelukkig heb ik weinig behoefte aan sociaal contact en ben ik heel gelukkig met mijn drie honden en mijn man.”

Zojuist verscheen Zondagskracht, het derde deel van een drieluik dat begon met het bekroonde Zondagskind over Jasmijn Vink. Kunnen wij haar zien als jouw alter ego? Hoe zou je haar typeren?

“Wat Jasmijn in de Zondagboeken meemaakt, zijn dingen die ik zelf ook heb meegemaakt, dus eigenlijk verwerk ik mijn eigen ervaringen in deze romans. Zo is Jasmijn in Zondagskracht inmiddels ook schrijver. Ik zou haar typeren als iemand die zichzelf goed kent en daarom ook goed weet wat wel en niet goed voor haar is. En daar naar probeert te leven zonder anderen te erg teleur te stellen.”

Wist je van tevoren dat het een drieluik zou worden over haar? Of ontstond dat idee gaandeweg?

“Ik was na Zondagskind niet eens van plan om deel twee – Zondagsleven – te schrijven, laat staan deel drie! Maar mensen bleven erom vragen. Ik heb het lang afgehouden en andere boeken tussendoor geschreven, zoals het kinderboek Fontana Banana en een roman die zich afspeelt tijdens de Tweede Wereldoorlog: Het meisje met de halve ster. Maar uiteindelijk dacht ik: als er zoveel behoefte aan is, laat ik het dan gewoon maar doen. Want er is nog genoeg te vertellen! Nu ben ik blij dat ik het heb gedaan, want mensen zijn er blij mee en nu voelt het geheel echt ‘af’. Dat is mooi.”

Jasmijn leeft in een prikkelarme oase. Waarom lukt het haar uiteindelijk niet haar ‘dierbare bubbel’ te behouden?

“Dat is iets wat ik niet kan verklappen, want dan geef ik teveel van het verhaal weg. Maar er gebeuren onverwachte dingen waardoor zij ontdekt dat haar leven, dat autismeproof is, eigenlijk maar heel fragiel is en ze opnieuw op zoek moet naar balans.”

In hoeverre spelen anderen, de mensen om haar heen, een belemmerende rol in haar manier van leven? En hoe verhoudt zij zichzelf ten opzichte van anderen?

“Jasmijn belemmert vooral zichzelf, doordat ze zo snel overprikkeld raakt en haar wereld daarom steeds kleiner wordt. Anderen daar de schuld van geven zou niet eerlijk zijn. Sterker nog: Jasmijn beseft heel goed dat ze bijvoorbeeld dankbaar mag zijn voor haar man die haar zo goed mogelijk probeert te helpen en begrijpen. In het verleden, toen ze nog geen schrijver was maar een ‘normale baan’ had, voelde ze zich wel regelmatig belemmerd door anderen. Daar schreef ik over in Zondagsleven. Maar toen bedacht ze een plan om dat allemaal te veranderen en in vrijheid te gaan leven. Dat is gelukt!”

Lukt het haar uiteindelijk weer de balans of harmonie in haar innerlijke leven te vinden en te ervaren?

“Door zich te focussen op wat er allemaal wél lukt en wél mooi is in haar leven, zoals de intense band met haar drie honden, komt ze een heel eind. Of het uiteindelijk ook écht allemaal goedkomt, kan ik niet verklappen, dat staat in Zondagskracht beschreven.” (lacht)

Wat hoop je dat je over hebt gebracht op de lezers van de drie boeken over Jasmijn?

“Dat het belangrijk is om voor je eigen rust en geluk te kiezen, en dat dit niet egoïstisch is maar cruciaal. Zolang je anderen niet kwetst, is het echt niet erg om jezelf prioriteit te geven. Ontdek waarvan je gelukkig wordt, en bouw daar je leven omheen! Oók als dit afwijkt van de norm. En besef ook dat dit niet allemaal in één dag lukt, het is iets waar je stapje voor stapje naartoe moet werken. Uiteindelijk kom je er.”

Is het tijd, nu het drieluik is volbracht, om weer over andere zaken dan autisme te schrijven? Kortom: alweer een nieuw project op stapel?

“Van de zestien boeken die ik tot nu toe heb geschreven, gaan alleen de drie Zondagboeken maar over autisme. Ik vind het zelf veel leuker om fictie te schrijven dan autobiografisch. Mijn autismeromans heb ik voor een groot deel voor anderen geschreven: er zijn zoveel mensen die graag willen begrijpen hoe de binnenwereld van iemand met autisme eruitziet. Aangezien ik goed met woorden ben, lag het voor de hand dat ik die taak op me nam. Zondagskind, Zondagsleven en nu Zondagskracht zijn een soort uitsnede van mijn leven. Alsof ik de lezer bij de hand neem en we samen een wandeling door het kronkelige landschap van mijn brein en herinneringen maken. En ook al was dat voor zowel mezelf als mijn lezers een leerzame reis, het is nu weer tijd voor een echte roman in plaats van autofictie. Ik heb al een idee voor een volgend boek, en deze zomer ga ik er aan beginnen. Heerlijk vooruitzicht!”

Over het boek

Jasmijn Vink had één doel: een wereld van rust, liefde en structuur voor zichzelf creëren. Nu dat is gelukt, leeft ze in een prikkelarme oase, waar zij en haar honden tot bloei komen. Maar wanneer haar dierbare bubbel toch niet bestand blijkt tegen invloeden van buitenaf, komt alles wat ze zo zorgvuldig heeft opgebouwd op losse schroeven te staan… Terwijl de buitenwereld steeds verder afbrokkelt, probeert Jasmijn haar innerlijke wereld onder controle te krijgen. Maar hoe kun je trouw blijven aan wie je bent zonder anderen te belemmeren om óók volledig zichzelf te zijn?

Zondagskracht is het langverwachte slotdeel in de Zondagstrilogie van Judith Visser.

(Zondagskracht, HarperCollins, € 22,99)

Over de schrijver

Judith Visser (1978) Judith Visser schreef al meer dan tien boeken en is de laatste jaren vooral bekend door haar autobiografische romans Zondagskind en Zondagsleven. Zondagskind werd bekroond met de Hebban Literatuurprijs. Zondagskracht is het derde en laatste deel in het drieluik over Jasmijn Vink. Judith woont met haar man en drie wolfhonden in Rockanje aan Zee.

Zin in?

Wij mogen 3 boeken weggeven van Judith Visser. Kans maken? Deel je gegevens in onderstaand winformulier en wie weet. Meedoen kan t/m 7 mei.