Dossier Budgetteren

Energie, de pomp, de supermarkt: álles wordt duurder! En dat terwijl in de meeste gevallen je inkomsten gelijk blijven. Zelfs als je tot voor kort geen moeite had om rond te komen, voel je de druk in je portemonnee. En dan moet december nog beginnen. Wat nu? Doorlezen. Want wij gaan voor je in geldzaken.

Hoge vaste lasten en stijgende prijzen maken het leven duur. Dat zorgt vast ook bij jou voor financiële stress. Je houdt nu eenmaal graag grip op je geld. “Toverwoord in deze is budgetteren,” zegt Karin Radstaak (1970), communicatieadviseur en woordvoerder bij het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting Nibud. “Het afstemmen van je uitgaven op je inkomsten geeft financieel overzicht. Wat zijn mijn vaste lasten? Wat zijn mijn overige uitgaven? Minstens zo belangrijk: wanneer wordt wat afgeschreven?” Vaak komen inkomsten – salaris, uitkeringen en toeslagen – op een ander tijdstip in de maand binnen dan dat er wordt afgeschreven. En dan heb je nog de correspondentie over die inkomsten en uitgaven, die ook weer op allerlei verschillende manieren binnenkomen. Via de brievenbus, de e-mail, een online portal of via de app: je moet het allemaal op verschillende plekken in de gaten houden. Om nog maar te zwijgen over de achterafbetaaldiensten zoals Klarna, Tikkie en ook creditcardmaatschappijen. Geen wonder dat veel mensen het financiële overzicht verliezen. Om te weten wat er binnenkomt en wat eruit gaat, kun je natuurlijk je bankafschriften checken, maar dat geeft volgens Karin geen inzicht in je uitgavenpatroon.

Persoonlijk budgetadvies

“Het bijhouden van een ouderwets kasboek, compleet met bonnetjes van elke aankoop, vraagt de nodig tijd, maar levert veel op. Zo ontdek je bijvoorbeeld aan welke producten je in de supermarkt het meeste geld uitgeeft. En daar valt vaak op te besparen. Sowieso is het goed om kritisch te kijken naar al je uitgaven. Vraag jezelf af: moet ik elke keer dat ik met de trein reis koffie kopen? Neem verzekeringen onder de loep en vergeet ook je abonnementen niet: van streamingsdiensten tot handige apps en boodschappenboxen. Een gemiddeld huishouden heeft tegenwoordig veertien abonnementen. Maak je geen tot weinig gebruik van deze diensten? Opzeggen!” Op Nibud.nl vind je veel handige tips en tools. Een daarvan is het Persoonlijk budgetadvies. Karin: “Of je nu single bent, samenwoont of een gezin hebt met thuiswonende kinderen: met deze tool krijg je inzicht in de kosten van vergelijkbare huishoudens. Zo zie je heel snel of je minder of meer uitgeeft dan anderen en of je toch nog ergens op zou kunnen besparen.”

Ook op het gebied van toeslagen is de afgelopen jaren veel veranderd. Zo heeft de Commissie Sociaal Minimum geadviseerd om het sociaal minimum, inclusief bijstand en minimumloon, te verhogen omdat het besteedbaar inkomen van veel huishoudens te laag is. Karin: “Bij het Nibud verwijzen we mensen met vragen door naar juridische loketten en lokale dienstverleners. Met onze tool Bereken uw recht kun je zelf uitzoeken waarop je op landelijk en lokaal niveau mogelijk recht hebt.”

Tip!

9x Financieel wijs

Uit Nibud-onderzoek blijkt keer op keer dat wie een aantal gewoontes aanleert in zijn geldzaken, een veel kleinere kans heeft om in geldproblemen te komen. Deze gewoontes heeft het Nibud in een aantal vuistregels vertaald:

• Check wekelijks je saldo en uitgaven
• Plan jaarlijks je inkomsten en uitgaven
• Spaar maandelijks 10 procent van je inkomen
• Bewaar je administratie op een geordende manier, en houd het bij
• Eenmalig: je administratie inrichten
• Dagelijks: je (digitale) post openen
• Wekelijks: je administratie bijwerken en betalingen doen
• Maandelijks: bijzonderheden doornemen (met je partner)
• Jaarlijks: je administratie grondig opruimen

Bron: Nibud.nl

Quote
‘Het is niet de mens die te weinig heeft maar de mens die meer verlangt, die arm is’
Uit: Brieven aan Lucilius van Seneca, een stoïcijnse filosoof

Cijfers & zo

• 15% goedkoper doe je je boodschappen in Duitsland, blijkt uit onderzoek van de Consumentenbond, in België 12%
• 20% minder duur zijn producten in Frankrijk en A-merken zelfs 28%
• September 2025 Volgens het CBS waren consumentengoederen en diensten toen gemiddeld al 3,3 procent duurder dan het jaar ervoor
• 1+1, 3 halen 2 betalen en 2de voor de halve prijs. Nederland is volgens de Consumentenbond kampioen in kortingen maar: elk voordeel heeft z’n nadeel. Want daardoor kopen we vaak meer dan we nodig hebben en geven we dus meer geld uit

Bron: CBS & Consumentenbond

Opsteker

Volgend jaar stijgt de koopkracht voor bijna alle huishoudens. Als gevolg van met name een lagere inflatie, loonstijgingen en de indexatie van het minimumloon en uitkeringen, gaan huishoudens er in 2026 in koopkracht op vooruit.
Bron: Nibud.nl

3x (Be-)luisteren op Spotify

• Journalisten Aaf Brandt Corstius en Vincent Kouters praten in hun podcast Over geld praat je niet over hun favoriete ruilmiddel: geld. Verdienen en uitgeven. Sparen en besparen. Pensioen en beleggen, niets blijft onbesproken.
• Geldpraat is dé podcast van het Nibud, waarin Joanne, Nanne en Max ontdekken wat geld betekent in de 21e eeuw. Want: iedereen heeft te maken met geld. Samen met een gast bespreken we allerlei geldzaken die jou bezighouden aan de hand van een prikkelende vraag. Van schulden en armoede tot rondkomen na werkloosheid en van geld en relaties tot sparen of beleggen.
• In Honey, Let’s Talk Money duikt een stel met totaal verschillende geld-opvoedingen – in de wereld van geldzaken, beleggen en slimme financiële keuzes. Opgegroeid met sparen versus investeren, hebben ze allebei een eigen kijk op geld. Maar één ding hebben ze gemeen: we houden ervan om hier open en zonder taboes over te praten.

Quote
‘Do not save what is left after spending. Spend what’s left after saving’
Warren Buffett (1930) behoort tot de rijkste zakenmannen in Amerikaan

Meer lezen?

Dit verhaal is onderdeel van het geld & budgettendossier in Zin 13 2025. Meer lezen. Bestel het nummer via deze link online.

Tekst: Petra Schouten Media

Dossiervorming Lees ook Zin.nl/monddossier, Zin.nl/oordossier, Zin.nl/oogdossier, Zin.nl/bottendossier, Zin.nl/menopauzedossier, Zin.nl/mantelzorgdossier, Zin.nl/mindfulldossier & Zin.nl/slaapdossier