Best friends forever

Rozen verwelken, schepen vergaan, maar onze vriendschap blijft altijd bestaan. Een kort maar krachtig gedichtje uit onze poesiëalbums van vroeger, al dan niet gecompleteerd met een Tip Tap Top, De Datum Staat Op Zijn Kop. ‘Onze’ pagina in het album van ons vriendinnetje moest zo mooi mogelijk worden. De afkorting BFF (Best Friends Forever) kenden we nog niet, maar we waren het wel! En we zouden dat blijven – ons hele leven lang.

Hoe is het al deze vriendinnen vergaan? Zijn ze vriendinnen gebleven tijdens hun puberteit, hun studie, hun werk? Zijn ze elkaar uit het oog verloren of zien ze elkaar nog steeds? Is de vriendschap even hecht gebleven of toch een beetje verwaterd? Alle ontwikkelingen en ervaringen die we in de loop van ons leven doormaken, kunnen invloed hebben op het aantal en de aard van onze vriendschappen. Maar wat door de jaren heen hetzelfde blijft, is het belang van vriendschap voor ons welzijn en onze gezondheid.

Dat wist de Griekse wijsgeer Aristoteles zo’n 3000 jaar geleden al: ‘Zonder vriendschap zou niemand ervoor kiezen om te leven,’ schreef hij toen. Ieder mens heeft behoefte aan verbinding. Van alle factoren die bijdragen aan een lang leven is verbinding de belangrijkste. Natuurlijk zijn we ook verbonden aan ons gezin en onze familie, maar het voordeel van vrienden is dat zij niet verwachten dat wij hun dromen zullen waarmaken (bijvoorbeeld bij ouders), hun alles zijn (partner) of dat wij ons verantwoordelijk voelen voor hun overleven (in geval van kinderen). Je realiseert het je niet als je gezellig bijkletst met je vriendin of wandelt met je vriend, maar goede vrienden zijn veel meer dan fijn gezelschap. Ze maken ons gezonder en gelukkiger.

Wat is een vriend(in)?

Wat je zoekt en belangrijk vindt in een vriendschap is niet voor iedereen hetzelfde. Fijn gezelschap, steun, begrip, vertrouwen, lol – het zijn maar een paar ingrediënten die een vriendschap waardevol maken. Cabaretier Toon Hermans verwoordde het mooi:

Je hebt iemand nodig
stil en oprecht
die als het erop aan komt
voor je bidt of voor je vecht
pas als je iemand hebt
die met je lacht en met je grient
dan pas kun je zeggen:
Ik heb een vriend

Vriendschap maakt gezond

Ieder mens heeft behoefte aan verbondenheid met anderen, zowel introverten als extraverten. Anders dan je familie, heb je je vrienden zelf uitgekozen: je bent bevriend omdat je dat wilt. Vrienden behoeden ons voor eenzaamheid en de nare fysieke en mentale consequenties die daarbij kunnen komen kijken, zoals een verhoogde kans op depressie, alcoholisme, slaapproblemen, (te) hoge bloeddruk en een slecht immuunsysteem. Maar het hebben van vrienden maakt het leven niet alleen leuker en gezelliger; het heeft ook nog eens een positieve invloed op je mentale en fysieke gezondheid. Volgens
psychologen zijn sociale relaties net als zuurstof, water en voedsel noodzakelijk voor ons functioneren.

We verpieteren zonder vrienden of goede kennissen. Een vertrouweling hebben is van alle 106 door wetenschappers onderzochte factoren de belangrijkste buffer tegen depressiviteit. Eenzaamheid is net zo desastreus voor onze levensverwachting als het roken van vijftien sigaretten per dag. Door onze vrienden leven we langer. Vrienden hebben is daarvoor belangrijker dan beweging en gezondheid: beweging verkleint het risico op overlijden met 23 tot 30 procent, gezond eten met 34
procent maar een groot sociaal netwerk met wel 45 procent. Ook onze cognitieve vaardigheden kunnen baat hebben bij onze vriendschappen: in een onderzoek van Northwestern University bleek dat tachtigers met een actief sociaal leven over betere cognitieve vaardigheden beschikten dan hun minder sociale leeftijdsgenoten. Volgens de onderzoekers was het geheugen van deze 80-jarigen soms zelfs beter dan dat van 60-ers.

Vriendschap maakt gelukkig

“Maar misschien nóg belangrijker is dat mensen die goed zijn in het aangaan en onderhouden van sociale contacten gelukkiger ouder worden,” zeggen Josanne Huijg (1984) en Jolanda Lindenberg (1982) – uitvoerend directeur en hoofd onderzoek van kennisinstituut Leyden Academy on Vitality & Ageing. Die mensen beschikken over een goede sociale gezondheid. Vrienden maken én houden kost ze geen moeite. Dat levert ze volgens Jolanda en Josanne veel voordelen op. Niet alleen maken vrienden mensen gelukkiger, ze leven bijvoorbeeld doorgaans ook nog eens langer, zijn succesvoller en minder vaak ziek. Vriendschap maakt ons compleet (vrienden helpen je je tekortkomingen te accepteren), solidair (vrienden steunen elkaar) en…Dat levert ze volgens Jolanda en Josanne veel voordelen op. Niet alleen maken vrienden mensen gelukkiger, ze leven bijvoorbeeld doorgaans ook nog eens langer, zijn succesvoller en minder vaak ziek.

Vriendschap maakt ons compleet (vrienden helpen je je tekortkomingen te accepteren), solidair (vrienden steunen elkaar) en vriendelijker. Je bent het je waarschijnlijk niet bewust, maar omgaan met je vrienden triggert de aanmaak van oxytocine: een hormoon dat mensen empathischer maakt. Waardoor we ook weer makkelijker nieuwe vrienden kunnen maken. En behalve dat vrienden/vriendinnen je gezelschap bieden, kunnen ze ook hulp bieden en je met raad en daad bijstaan. Tenslotte kunnen ze je helpen nieuwe ervaringen te begrijpen en ‘een plekje te geven’. Zeker bij het ouder worden kun je daar nogal eens behoefte aan hebben. Je leven verandert dan. Fysiek ben je geen 20 meer en mentaal soms ook niet: je moet je daaraan aanpassen en dat is niet altijd makkelijk. Je vrienden hebben dat misschien ook meegemaakt en kunnen je daarbij helpen. Met raad en daad. Dat ze er voor je zijn, is juist dan goud waard. Maar behalve dat je er als individu zelf beter van wordt, heeft ook de samenleving als geheel baat bij vriendschappen. “Ouderen die met elkaar sporten bijvoorbeeld, gaan voor de gezelligheid naar hun sportles, maar ondertussen werken ze aan hun
gezondheid.”

Verder lezen?

Wil je mee te weten komen over mannen/vrouwen vriendschap, weten hoe je vrienden maakt en houdt? Je leest het in Zin 10. Nu in de winkel. Of bestel ‘em hier online.

Tekst: Anne Elzinga
Illustratie : Jill Heesbeen