‘Daar valt geen droge boterham mee te verdienen.’ Haar vader vond het maar niets dat Anne Neijzen (1963) romans wilde schrijven. Dus werd ze advocaat. Maar haar liefde voor het schrijven bleef, en nu is vrijdag haar vaste schrijfdag. Met als resultaat alweer een derde piekfijne roman: De perfecte dochter.

Hoe komt een advocaat en coach ertoe romans te gaan schrijven? En hoe weet je de boel te combineren?

“Ik heb een zakelijke kant die het leuk vindt om te onderhandelen en procedures te winnen, ik heb een mensen-mensenkant die het dankbaar vindt om anderen verder te helpen in het leven én ik ben creatief. Het maakt me gelukkig om mijn talenten te benutten en te combineren. Vrijdag is mijn vaste schrijfdag. Zo weet ik zeker dat ik tijd heb om te schrijven.”

Waar haal jij de inspiratie voor je verhalen vandaan? En ervaar je een scheidslijn tussen feiten en fictie als je schrijft?

“De inspiratie komt meestal uit dat wat ik meemaak in mijn eigen leven. Zo gaat De perfecte dochter over een vrouw die veel mantelzorg heeft gehad voor haar ouders. Ik heb zelf ook in die situatie gezeten. Het is bij vlagen een zwaar en emotioneel proces waarin je als gezin belandt. Voor mij is het een uitlaatklep om erover te schrijven, ook al doe ik dat in de vorm van fictie. De gevoelens zijn feiten en het verhaal is fictie. Desondanks herkennen mijn vrienden veel Anne in het verhaal en zal elke lezer die bekend is met mantelzorg veel van zichzelf herkennen.”

Merel is loyaal en probeert aan alle hoge verwachtingen te voldoen van met name haar vader. Wat voor dochter was jij voor jouw ouders?

“Ik denk dat je er als kind – en zeker als dochter – niet aan ontkomt om loyaal te zijn aan je ouders. Er komt een moment dat je ouders afhankelijk van je worden. In die situatie ben je feitelijk sterker en meer capabel dan je vader en moeder maar emotioneel gezien blijf je het kind. Je kunt ervoor kiezen om aan de verwachtingen van je ouders te voldoen en de perfecte dochter te zijn. Je kunt er ook voor kiezen om dat niet te doen. Dat betekent echter dat je tegelijkertijd kiest voor een daarbij behorend schuldgevoel. Ik heb het regelmatig ervaren als een dilemma, waarbij de behoeftigheid van mijn ouders toch uiteindelijk altijd de doorslag gaf.”

Als Merel besluit in de Zwitserse bergen te gaan wonen, kiest ze dan écht voor zichzelf of slaat ze op de vlucht voor haar verantwoordelijkheden?

“Het is mijn intentie geweest dat ze écht voor zichzelf kiest. Merel is 55 jaar. Ze heeft als arts en dochter veel zorg en verantwoordelijkheid voor anderen. Het is tijd om voor zichzelf te kiezen. Gezien haar leeftijd is het een kwestie van now or never. 

Als je jong bent, moet je aan allerlei verwachtingen van de buitenwereld voldoen. Mijn vader vond het maar niets dat ik graag romans wilde schrijven. Omdat daarmee geen droge boterham valt te verdienen. Dus werd ik advocaat. Er komt een leeftijd waarop de mening van anderen er minder toe doet en je meer voor jezelf durft te kiezen. Ik ben gaan schrijven; Merel gaat kaas maken.”

Merels vader nam het met de huwelijkse trouw niet zo nauw. Wat vindt Merel daar eigenlijk van? En hoe erg is het voor een dochter om een geheim te hebben voor de andere ouder?

“Dat haar vader niet trouw is geweest, verbaast Merel niet. Eigenlijk heeft ze het altijd wel geweten, maar ze heeft er – zeker als kind – voor gekozen het niet te willen zien. Een kind wil zich veilig voelen bij haar ouders, ook al is het daarvoor nodig om je kop in het zand te steken. Instinctmatig proberen kinderen het huwelijk van hun ouders te redden als ze voelen dat er spanningen of geheimen zijn. Ze nemen een zware last op hun schouders. Van de andere kant heeft het kind er ook zeker belang bij dat de ouders bij elkaar blijven en strijdt het daarmee voor een belangrijke zaak. Voor Merel hangt het gezinsleven van geheimen aan elkaar vast. Ze realiseert zich dat het bewaren van de geheimen bijdraagt aan het bijeen houden van het gezin.”

Je kunt De perfecte dochter beschouwen als een psychologische roman. Zijn je ervaringen als advocaat en coach daarvoor handig geweest?

“Ik neem al mijn levenservaring mee tijdens het schrijven. Toch denk ik dat in De perfecte dochter met name mijn ervaringen als kind, als dochter en als mantelzorger doorslaggevend zijn geweest.”

Je schrijft meeslepend en toegankelijk. Hoe heb je jezelf daarin getraind?

“Toen ik begon met schrijven had ik de neiging om veel uit te leggen. Omdat ik daar als advocaat aan gewend was. Dat moest ik afleren. Ik had een schrijfgroep – de Koninginnewegtafel – waarin we elkaars werk bespraken. De feedback van deze groep heeft me enorm geholpen om toegankelijker te gaan schrijven.

Verder helpt het om veel te lezen en te ‘bestuderen’ hoe andere schrijvers het doen.”

Wanneer vind jij een boek of roman ‘goed gelukt’? En hoe spannend is het als een nieuw boek van jouw hand dan eindelijk in de winkel ligt?

“Ik vind een roman goed gelukt als ik weet dat ik er het maximale uit heb gehaald en het boek niet beter kan schrijven dan wat ik op dit moment in me heb. Misschien zou ik het boek over vijf jaar beter schrijven, maar voor dit moment heb ik de beste versie geschreven. Het is altijd een glorieus moment om je eigen boek in de winkel te zien liggen!”

Alweer een nieuw schrijfproject op stapel?

“Het begint alweer te borrelen. Als een roman is voltooid, neem ik me elke keer voor om een rustpauze in te lassen van het schrijven. Mijn fantasie laat zich echter niet tegenhouden en voordat ik het weet, zit er alweer een nieuw verhaal in m’n hoofd.”

Over het boek

Na het overlijden van haar moeder wordt Merel opgezadeld met de zorg voor haar veeleisende vader. Ze is gerespecteerd arts, trouwe vriendin en zorgzame dochter – maar ze vraagt zich af welke keuzes ze eigenlijk voor zichzelf heeft gemaakt. Wanneer ze problemen krijgt op het werk, besluit ze het roer om te gooien. Ze vertrekt naar de Zwitserse Alpen om haar intrek te nemen in het vakantiehuis van haar ouders en een nieuwe start te maken. Als ze er aankomt, opent een haar onbekende vrouw de deur. Het is het begin van een reeks onverwachte ontmoetingen, die het dubbelleven onthullen dat haar vader heeft geleid. Genoeg reden om voorgoed van hem los te komen. Maar dan staat hij ineens voor de deur, en dwingt Merel weer in haar oude rol. Durft ze eindelijk voor zichzelf te kiezen? 

(De perfecte dochter, Nieuw Amsterdam, € 21,99)

Over de schrijver

Anne Neijzen (1963) is advocaat en coach. Ze won verschillende schrijfwedstrijden, waaronder die van boekhandel Scheltema en Duizend Woorden. Verhalen van haar hand verschenen onder meer in Elle en Vrij Nederland, en ze schreef de romans Zoutberg en Vrije val.

Win met Zin

Wij mogen 3 exemplaren van De perfecte dochter weggeven. Kans maken? Deel je gegevens in onderstaand winformulier en wie weet. Meedoen kan t/m 13 september.