Hij moet waken voor een belerende vinger. Dat weet hij van zichzelf. Daarom probeert Stefan Popa (1989) de lezer te verleiden met een mooi, grappig of intiem verhaal. Een eventuele boodschap komt dan veel beter over. Zo ook in zijn grootse nieuwe roman In de schaduw van de eik. Welke je natuurlijk weer kan winnen.
Je bent schrijver en journalist. Hoe zie je jezelf vooral?
“Ik probeer deze vraag altijd te ontwijken! (lacht) Zeker nu. Als er nét een roman is verschenen, heb ik bovengemiddeld veel bevestiging nodig van anderen. Dat mijn boek en daarmee ook ik er mag zijn. Het is een kwetsbare tijd. Stom, ik weet het, zeker omdat ik als kind al droomde van het schrijverschap. Gelukkig zijn de eerste reacties op In de schaduw van de eik heel lovend. Dus zeg ik tegen mezelf: je bent de schrijver die je wilde worden. Geloof me maar.”
Wanneer en hoe ontdekte je dat je kon en wilde schrijven?
“Ik vond het als kind al leuk om met woorden te spelen en verhalen te scheppen. En dat vind ik nog steeds.”
Je roman Verdwenen grenzen (2015) werd getipt door het boekenpanel van De Wereld Draait Door. Wat heeft dat je gebracht?
“Zonder die paar televisieminuten zou ik misschien nu niet in jullie nieuwsbrief en op Zin.nl staan. Het was de start van een publicitair dominospel. Vóór DWDD was mijn debuut nergens verkrijgbaar. Die avond werden er plotseling honderden besteld en lag het boek de dagen erop ineens prominent in alle boekhandels. Ik vraag me weleens af of ik nu nog had gepubliceerd zonder die tip en de complimenteuze recensie van literatuurcriticus Jeroen Vullings in Vrij Nederland. Ik ben erg dankbaar voor de zetjes die ik toen heb gekregen.”
Je schuwt grote thema’s als afkomst en identiteit in je werk niet. Wat beoog jij met je romans? Heb je een boodschap voor de lezer? Voel je een zekere urgentie?
“In de eerste plaats wil ik plezier beleven aan het schrijven van verhalen. Alles kan en alles mag. Dat geeft een ongelooflijke vrijheid. De urgentie sluipt er dan als vanzelf in. Ik wil iets zeggen, iets redden misschien wel, zoals Alex in mijn laatste roman. Maar dan wel stiekem. Hij probeert de oerbossen in Europa te behoeden voor de illegale kap. Niet veel mensen weten dat er nog altijd massaal Europees bos wordt gekapt. Zelfs op dit moment. Met het plan van mijn personage kan ik daar aandacht voor vragen. Ik moet wel waken voor een belerende vinger. Dat weet ik van mezelf. Daarom hanteer ik het dikke-duimprincipe: als ik de lezer weet te verleiden met een mooi, grappig of intiem verhaal, komt een eventuele boodschap veel beter over. Of zoals ik in het dankwoord schrijf: fictie is de beste manier om de werkelijkheid te ontsluiten.”
Je moeder is Nederlands, je vader destijds uit Roemenië naar hier gevlucht. In hoeverre speelt jouw vaders geboorteland een rol in jouw leven?
“We zoeken allemaal naar ons eigen plekje in deze wereld. Omdat mijn vader vanuit het toentertijd communistische Roemenië is gevlucht en daar liever niet over sprak, zit er een buts in mijn zelfbeeld. Misschien reis ik daarom vaak naar het land van mijn vader, letterlijk of figuurlijk. Om te ontdekken wie ik óók ben, of wie ik óók kon zijn als ik daar was opgegroeid. Of misschien is dit allemaal inlegkunde en speelt het land simpelweg een rol in mijn werk omdat ik als schrijver altijd op zoek ben naar een goed decor, curieuze personages en aangrijpende conflicten. Wie zal het zeggen? Ik noem Roemenië graag een land van de onbegrensde onmogelijkheden.”
Chef-kok Alex, hoofdpersoon in je nieuwste roman, is half-Roemeens. Kon je uit eigen ervaring, gedachtewereld en wellicht emoties putten?
“Absoluut! Er zit veel van mezelf in… hoewel het merendeel is ‘ge-roman-tiseerd’ of aangedikt. Het is leuk om daarmee te spelen. Ergens in het boek neem ik ook afstand van de naam Stefan – dat vond ik zelf wel aardig gevonden. Wat heel erg uit mijn eigen belevingswereld komt, is de schaamte om Roemeens te spreken. Ik ben eentalig opgevoed, Nederlands dus. Als ik dan Roemeens sprak, zelf aangeleerd, werd ik uitgelachen. Dat was dubbel zo pijnlijk. Maar die pijn kon ik nu omzetten in literatuur. Schrijven verzacht alle nare dingen, omdat juist nare dingen plotseling stof zijn om verhalen mee te bekleden. Pijn geeft ineens zin.”
Alex’ moeder ontvluchtte het communistische Roemenië ooit. Hij krijgt haar geheime dossier in handen. Wat doet die informatie uit het verleden met Alex?
“Ken jij jouw moeder, of vader? Er ligt een heel leven voor je eigen leven. Twee levens, eigenlijk. Ik vind dat een spannend idee. Natuurlijk ken ik verhalen van en over mijn ouders maar ik weet niet hoe ze waren, hoe ze leefden. Mijn vader groeide op in een dictatuur. Hij is verraden door vrienden – zo dacht hij zeker te weten. Maar het kan natuurlijk ook zijn dat hij zelf dingen heeft gedaan om te overleven. Ik weet dat hij ‘illegaal’ spijkerbroeken maakte en verkocht. Alex’ moeder deed nog veel meer. Dingen die Alex niet wist, noch wilde weten. Wat doet zo’n ontdekking met het beeld van je ouder, en het beeld van jezelf? Dat vond ik zo’n spannend idee dat ik het wel móest uitwerken.”
Alex was in Nederland nooit volwaardig Nederlander, in Roemenië is hij geen echte Roemeen. Hoe zit dat bij jou?
“Ik dacht altijd dat ik hetzelfde was als alle blonde kindjes uit mijn klas. Tot iemand ineens tegen mij zei dat ik een allochtoon was. Ik rende naar huis en vroeg mijn moeder wat zoiets is, een allochtoon. Dat moment tekende me. Ineens begreep ik dat ik anders was. Omdat anderen mij als anders beschouwden. Dat was wel even wennen. Helemaal omdat geen enkele Roemeen mij als Roemeen ziet – niet alleen omdat ik de taal allesbehalve vloeiend spreek maar vooral omdat ik niet deel in het de Roemenen toegediende leed. Ik besloot al snel dat ik dat stempel niet erg vond. Het was in zekere zin ook wel interessant. Ik kon mijn eigen puzzel zijn.”
Je schrijft ‘zintuigelijk’ stelt Het Parool. Kun je je daar iets bij voorstellen? En hoe doe je dat, zintuigelijk schrijven?
“Alles draait om zin in het leven maar zeker ook in het schrijven. Als ik die opmerking goed interpreteer, of interpreteer zoals ik wil, dan betekent het dat de lezer het gevoel heeft dat zij of hij erbij is. Dat de lezer ruikt, voelt, ziet, hoort en natuurlijk proeft wat Alex ruikt, voelt, ziet, hoort en proeft. Het verhaal leeft daardoor. Dat vind ik een enorm groot compliment.”
Ligt er nu deze roman, je vijfde, is volbracht alweer een nieuwe uitdaging op je te wachten?
“Op dit moment houd ik mijn adem nog in. Ik probeer een beetje om de kwetsbaarheid heen te leven. Zojuist kreeg ik een hartverwarmende lezersreactie binnen. Dat zijn die kleine zetjes die ik nu nodig heb om straks weer een nieuw document te openen en een eerste zin op te schrijven. Ik weet al wel waar ik het over wil hebben: de liefde. Hebben we daar ooit genoeg van?”
Win met Zin
Wij mogen 3 boeken weggeven van Stefan Popa. Kansje wagen? Deel je gegevens in onderstaand witformulier en wie weet! Meedoen kan t/m 5 april.
Over het boek
Als de beroemde en bekroonde tv-kok Alex Petrescu opmerkelijk nieuws krijgt van zijn vriendin, ontvlucht hij Nederland. Hij koopt een paleis in het land van zijn moeder – of nou ja, een ruïne tussen de verdwijnende bossen. Op het domein staat nog maar één oereik overeind. Een boom met een verhaal. Alex probeert het landhuis, zichzelf en bovenal het bedreigde woud te behoeden voor de ondergang. Niet iedereen is blij met Alex’ ommekeer. Als iemand hem het geheime staatsdossier van zijn moeder toeschuift, kantelt zijn wereld opnieuw. Waarom ontvluchtte ze communistisch Oost-Europa? En belangrijker nog: hoe is haar dat in hemelsnaam gelukt? Terwijl Alex de donkere waarheid omtrent zijn verleden achterhaalt, doorgrondt hij de toekomst. In de schaduw van de eik is een universeel verhaal over de plek die we innemen in deze wereld, maar ook welke plek de wereld inneemt in ons leven.
(In de schaduw van de eik, HarperCollins, € 23,99)
Over de schrijver
De Nederlands-Roemeense Stefan Popa (1989) is auteur en zelfstandig journalist. Hij brak door toen zijn roman Verdwenen grenzen werd getipt door het boekenpanel van De Wereld Draait Door. Daarna volgde onder meer Of de oleander de winter overleeft, een unaniem lovend besproken boek. In de schaduw van de eik is zijn vijfde roman.
Meer info over Stefan Popa en zijn werk? Ga naar stefanpopa.nl
Ik maak graag kans op dit interessante boek.
Jullie maken mij erg nieuwsgierig naar het boek, fantastisch!
Lijkt mij een prachtig boek en zou het heel graag willen lezen.
Altijd interessant om een boek van een voor mij onbekende schrijver te lezen.
Ik ken deze schrijver niet maar het lijkt mij een interessant boek.
Ik zou het boek graag willen lezen.
Klinkt indrukwekkend ik heb een ander boek van deze auteur met veel plezier gelezen dus ik ben benieuwd!
Lijkt me een prachtig boek, ik loot graag mee.
Een indrukwekkend verhaal
Ik wil het heel graag lezen
Ik wil heel graag meeloten voor mijzelf, het lijkt mij een bijzonder boek waar ik heel nieuwsgierig naar ben.
Komt ook omdat ik een Nederlandse moeder had en een Poolse vader.
Die landen spreken mij ook altijd aan.
Dit klinkt als een prachtig en intrigerend boek dus ik maak graag kans
Erg benieuwd naar het verhaal van tv-kok Alex Petrescu
Zou het verhaal graag willen lezen.
Tot mijn schaamte moet ik zeggen dat ik nog nooit van deze schrijver had gehoord. Het verhaal spreekt me erg aan, ik ken meerdere mensen wiens identiteit verdeeld is over meerdere culturen. Fijn dat daar aandacht voor is.
Ik zou dit verhaal heel graag willen lezen, nu hopen dat ik het boek win!
Weer eens heel iets anders om te lezen
Ik doe met plezier mee
Voor mij een onbekende schrijver. Ben benieuwd naar dit verhaal.
Ik waag graag een kans
Mooie titel.
Ik maak graag kans
Ik doe graag mee
Dit boek wil ik graag winnen
Ook ik ben erg benieuwd naar deze schrijver en zijn boek!!
Dit lijkt mij een inspirerend boek, geschreven in een bijzondere stijl
Dit boek van Stefan Popa lijkt mij heerlijk om te lezen.
Zoi het graag willen winnen
Zo nieuwsgierig naar dit boek!!
Interview is ook mooi
Mooi interview! Benieuwd naar dit bijzondere verhaal!
Wat lijkt me dit een mooi boek!
Ik maak graag kans.
Ook ik wil een kansje wagen om deze roman te winnen.
Ik had “verdwenen grenzen” ook graag gelezen
Ik loot héél erg graag mee
Fijn interview. Ben heel nieuwsgierig naar het boek!!!
Het lijkt mij een prachtig boek. Maar omdat te bevestigen moet ik het wel eerst lezen. Wie weet win ik het boek tengevolge van deze reactie.
Wat leuk om te lezen ben benieuwd naar het doek doe dus heel graag mee.
Na het interview te hebben gelezen, ben ik erg geïnteresseerd in de schrijver en in zijn werk!
Ik loot heel graag mee!
Ik ben heel benieuwd naar dit boek en waag er graag een kansje voor!
Lijkt me een prachtige roman over de reis van de schrijver naar zijn identiteit en afkomst en tevens inzicht biedt in de Roemeense cultuur en samenleving.
Ik zie geen win formulier, dus geef hier maar te kennen dat ik graag meeloot.
Het lijkt mij een prachtig boek om te lezen. Ik ben nog niet te oud om veranderingen die mensen nemen te lezen en er iets van op te steken.
Ik ben geïnteresseerd
Super loot heel graag mee
Ken de schrijver niet, wil een kansje wagen.
Super doe heel graag mee
Alles van Popa gelezen, maar deze nog niet, ik maak graag kans.
Alles van apopa gelezen, maar deze nog niet, ik maak graag kans.
Ben heel benieuwd naar deze schrijver, heb er wel al van gehoord, maar nog nooit iets van gelezen, dus doe graag mee
Lijkt mij een intrigerend boek en ook van deze tijd. Ik wil het heel graag lezen.
Wat een magische creatieve geestkracht leeft er in jou Stefan, diep onder de indruk hoe je dieperliggende zielspaden in het daglicht brengt via je unieke schrijftalent, om zo in de onderstroom van de lezer iets aan te raken, een vuurvonk, een innerlijk licht, alsof je nieuwe brillenglazen schenkt aan hen die zich er voor openen… Magisch… Krachtig, als de eikenboom in je eigen ruggengraat… Dankbaar voor jouw moed en dapperheid dat je doorgaat, je eigen diepe mystiekheden en onderzoekende zielkracht deelt aan een groter veld via jouw schrijfkunst, je angst overwinnend, keer op keer…. En ja, we hebben soms allemaal ergens een aanmoediging nodig om door te gaan in onze eigen tred… Het is zo iets ‘kleins’ wat we elkaar kunnen schenken, met een veel dieper doorvoelend geschenk… Ik zou mij graag onder een bladerendek van je woordenstroom willen laten meevoeren via jouw verwarmende verhalen Stefan…
Ken deze schrijver (nog)niet.. ben zeer benieuwd. Zou graag winnen!
fijn, graag en weer een boek om door te geven
Dit lijkt me een heel bijzonder verhaal en ben er erg benieuwd naar.
Lijkt me een mooi en vooral interessant boek…
Ben benieuwd naar het boek van deze mij onbekende schrijver.
Verdwenen grenzen met veel plezier gelezen, erg benieuwd naar In de schaduw van de eik!