Duurzaam beleggen

Investeren in een betere wereld én rendement maken? Kán. Zin presenteert de tweedelige stoomcursus Duurzaam Beleggen. Deze keer deel 1: Waar moet je op letten?

Eerlijke beleggingsproducten

Duurzaam beleggen zit in de lift. Met het toegenomen bewustzijn over zaken als de menselijke voetafdruk en kinderarbeid groeit ook de vraag naar eerlijke beleggingsproducten. Zo’n beetje elke financiële dienstverlener biedt tegenwoordig de mogelijkheid om geld te beleggen in een groenere en meer sociale wereld. Maar hoe kies je het juiste binnen het groeiende woud aan mogelijkheden? En wanneer is een investering écht duurzaam?

Aandacht voor duurzaamheid

Laten we beginnen bij een andere, voor beleggers minstens zo belangrijke vraag: renderen duurzame beleggingen wel goed? Lange tijd dachten we dat ethiek en beleggen niet samen konden gaan. Maar de afgelopen jaren toont onderzoek steeds meer aan dat duurzame fondsen even goed – soms zelfs beter – presteren dan tra ditionele beleggingsfondsen. “Aandacht voor duurzaamheid vermindert de risico’s van een beleggingsportefeuille,” zegt Vickey van Heck, senior projectmanager van de Vereniging van Beleggers voor Duurzame Onder nemers (VBDO). “Zo is de kans dat een groot schandaal zich voordoet omdat regels zijn overtreden, veel kleiner. Bovendien staat aandacht voor bedrijfsvoering en innovatie meer centraal.” Neem Heineken. Dat besloot wereldwijd 25 pro cent minder water te gaan gebruiken. Met een nieuw ontworpen recyclinginstallatiein een Engelse ciderfabriek werd het waterverlies drastisch teruggebracht. Wat tegelijkertijd een kostenbesparing van 100.000 euro per jaar opleverde. Daarbij bleek de nieuwe machine ook nog eens water te leveren van verbeterde kwaliteit. Nu wordt de installatie gebruikt in andere regio’s met waterschaarste, bijvoorbeeld in Afrikaanse Heineken­fabrieken.

Wel of toch niet duurzaam?

In het Heinekenvoorbeeld gaan duurzaamheid en rendement hand in hand. Maar, je voelt het waarschijnlijk al aankomen: zo wordt duurzaamheid wel een rekbaar begrip. Ook met het uitsluiten van bedrijven die in wapens en tabak handelen blijft er nog een groot grijs gebied over. Want wat verstaat een beleggingsfonds precies onder duurzaamheid? Gaat dit alleen over milieu of ook over ethische aspecten, zoals mensenrechten? Kan een bedrijf dat CO2­uitstotende auto’s fabriceert toch een duurzaam beleid voeren omdat ze tijdens de productie energieverspilling tegengaan? U bepaalt zelf wat u acceptabel vindt. De zogenoemde ESG­criteria kun je daarbij helpen. ESG staat voor: bedrijfsvoering op het gebied van milieu (Environmental), sociaal beleid (Social) – zoals eerlijke lonen, en bestuur (Gover nance). Steeds meer fondsen nemen een ESG­analyse van bedrijven op waardoor je kunt zien hoe ze op de verschillende onderdelen scoren. Even kijken dus, of een voor jou aantrekkelijk fonds zo’n rapport aanbiedt.

Morningstar Sustainability

Ook de Morningstar Sustainability Rating is een handige rating. Data ­aanbieder Morningstar heeft meer dan 20.000 fondsen opgenomen en beoordeeld op het gebied van duurzaamheid. Fondsen moeten voor minimaal 50 procent van hun vermogen hebben belegd in bedrijven met een ESG­rating. Op Morningstar.nl kun je ze bekijken. Er zijn meer instrumenten om de duurzaamheid van beleggingen te bevorderen. Fondsaanbieders passen ze wisselend toe. Het is verstandig om ze door te nemen – ze zijn vaak te vinden in beleggersinformatie zoals de prospectus – zodat je weet of een fonds wel bij uw idee van duurzaamheid past. Veel fondsen kiezen voor de ‘best­in­class’­strategie: dan investeren ze vooral in de bedrijven die het goed doen ten opzichte van anderen in hun sector. Zo beoordeelt Morningstar ook fondsen. Maar is het beste jongetje van de klas nog wel zo goed als zijn klas uit slechte leerlingen bestaat? Ofwel: pas op voor groene beloften die in de praktijk niet zoveel waard blijken.

Maatschappelijk verantwoord

Wie belegt vanuit een radicaler idee van duurzaamheid en wil dat de investering zélf de wereld beter maakt, kan gaan ‘impactbeleggen’ of kiezen voor Socially Responsible Investment (SRI). Ofwel: maatschappelijk verantwoord beleggen. Misschien vindt je de energietransitie belangrijk en wil je daarom investeren in zonnepanelen. Of je hebt een speciale band met een ontwikkelingsland en wil daar in microkredieten beleggen. “Zulke beleggers zijn zich sterk bewust van de gedachte: hoe ik mijn geld investeer bepaalt mede hoe de toekomstige wereld eruitziet,” aldus Marilou van Golstein Brouwers, directeur bij Triodos Investment Management (investeringstak van Triodos Bank). “Het interessante is dat juist deze gedachte de basis van een goed rendement blijkt. Aandacht voor duurzaamheid betekent aandacht voor de lange termijn. Dan kom je al snel uit bij bedrijven die reëel beleid voeren waarin goed wordt nagedacht over de impact van hun handelen op de samenleving.”

Bio boerderijen

SRI­fondsen investeren in beursgenoteerde bedrijven maar sluiten daarbij bepaalde bedrijven, sectoren en zelfs landen uit. Ook gaan ze uit van actief aandeelhouderschap door gebruik te maken van stemrecht, of door de dialoog aan te gaan met bedrijven zodat deze hun beleid bijsturen. Het verschil tussen duurzame SRI­fondsen en impactbeleggingsfondsen is dat de laatste directe investeringen doen buiten de beurs om. Bijvoorbeeld in biologische boerderijen of duurzame energieprojecten. Meestal betekent dit dat het rendement ook lager is. Maar uw belegging is écht meetbaar, niet in de laatste plaats door uitgebreide rapporten van de fondsaanbieder.

Groenfondsen

Dan zijn er nog de zogenoemde groenfondsen – in feite ook een vorm van impactbeleggen – die beleggen in bedrijven of projecten met een door de Nederlandse overheid verstrekte ‘groenverklaring’. Deze beleggingen hebben meestal een laag rendement maar zijn door een fiscaal voordeel tóch interessant. Groene beleggingen zijn tot 57.385 euro (en 114.770 euro met je fiscale partner) van belasting vrijgesteld. Daarnaast krijg je een extra heffingskorting van 0,7 procent. Dat betekent dat je elk jaar 0,7 procent van het bedrag op je groene spaarrekening mag aftrekken van jouw belastbaar inkomen in box 1. Extra voordeel is dat u over dit bedrag geen vermogens­ rendementsheffing betaalt. Om in aanmerking te komen voor deze regeling moet een fondsaanbieder 70 procent van haar vermogen investeren in bedrijven of projecten met een groenverklaring. De Belastingdienst heeft hiervan een overzicht.

Verschillende rendementen

Op de site van de VBDO vindt je een rapport met prestaties van de 38 grootste Nederlandse beursgenoteerde bedrijven (zoek op: Sustanability Performance of Dutch Stock Listed Companies). Daarin kun je zien hoe ze scoren op het gebied van het gebruik van natuurlijk kapitaal (zoals grond­ en watergebruik), lonen (zowel van het bedrijf zelf als in de gehele bedrijfsketen) en duurzaamheidsambities. Je kunt checken hoe duurzaam de grote banken zelf zijn. Dat kan ook met de Eerlijke Bankwijzer: hieruit blijkt geregeld dat aanbieders van duurzame fondsen zelf niet altijd even zuiver in de leer zijn. Sommige fondsaanbieders (ABN Amro en Aegon) investeren bijvoorbeeld in fossiele brandstoffen. Onderzoek ook in hoeverre een fonds betrokken is bij de geselecteerde bedrijven. Gaan ze in gesprek met de bedrijven? Stelt het vragen over duurzaamheid? In de regel betekent meer transparantie meer zekerheid over het duurzaamheidsbeleid. Wil je zeker weten dat duurzaamheid centraal staat in alle aspecten van je belegging? Dan kun je in Nederland vooral terecht bij Triodos Bank en ASN Bank. De rendementen van hun fondsen verschillen onderling wel flink. Want de wetten van de markt gelden ook voor duurzaam beleggen: kies je voor een hoger risico, dan maak je ook kans op een hoger rendement; kies je voor een lager risico, reken dan op een lager rendement.

Hoe kies je een duurzaam fonds dat goed bij je past? In Zin 13 lees je er alles over, in deel 2 van onze stoomcursus Duurzaam Beleggen.

TEKST: VICTOR DE KOK