Journalist Hanneke Groenteman (1939) groeide op in de jaren 40. Over seks werd niet gepraat en bloot bestond niet. Tot op heden is ze omkleed met schaamte. Maar soms won de lust.

Naakt op het sterfbed

Hoe kun je normaal doen over seks, als het je nooit is geleerd? Ik moet mijn kleinkinderen tot vervelens toe vertellen dat ik mijn ouders nooit bloot heb gezien. Nou ja, mijn moeder toen ze op haar sterfbed lag, maar daarvoor hing er een waas van geheimzinnigheid over hun ontklede staat. “Gingen jullie nooit samen onder de douche?” vragen ze verbaasd. Nee. Nooit. Het idee! De slaapkamerdeuren waren gesloten, in badjassen bewogen ze zich door het huis.

Nooit geweten

Ik heb één keer een bloot been van mijn vader gezien, per ongeluk, en de brandwond die daarop zat intrigeerde me zo dat hij tot vervelens toe moest vertellen hoe hij daaraan was gekomen (een pan heet water toen hij klein was). Ik had ook geen flauw idee wat mijn ouders gedaan hadden om mij en mijn broertje op de wereld te krijgen. Het kwam niet in me op om daarnaar te vragen.

Poedelnaakt

Enfin, zo wil schaamte zich wel in je nestelen. Er hing iets verboden om blootheid heen. Logisch, we hebben het over de veertiger jaren. Over seks werd niet gepraat, bloot bestond niet. Onbegrijpelijk achteraf dat ik een keer, 8 jaar oud, op een verjaardagsfeestje poedelnaakt de kamer binnenkwam. Het gegil van de visite en de paniek bij mijn ouders hoor en voel ik nog steeds. Een harde tik, een duw, “naar je kamer, en vlug een beetje! Ben je gek geworden?” Ik had een voor mij raadselachtige misdaad begaan.

Starterspakket

Toen kwamen de jaren van de preutse meisjesromans en de daaruit voortvloeiende ontduiking. Ik was verslaafd aan die boeken vol lieftallige meisjes met slanke tailles en dansende blonde krullen tot op hun schouders (had ik allemaal niet). Die smachtten naar onbereikbare, knappe, iets oudere mannen, die ze eerst niet konden krijgen en toen toch wel. Met wie ze een kuise zoen wisselden en dan, op naar een lang en gelukkig huwelijks leven. Net als mijn meisjesidolen Doris Day en Audrey Hepburn. Borrelende seksualiteit verpakt in kuisheid. Zang en dans, een zoen en… The end.

Smachten

Met dat onbruikbare starterspakket de grotemensenwereld binnentreden is een lastige excercitie. Want er komt een leeftijd dat je hormonen gaan opspelen, dat je verliefd wordt, dat je gaat smachten en hunkeren, dat je meer gaat willen dan een onhandige zoen. Is allemaal nog wel beheersbaar. Maar dan: het moment dat je ook iets moet dóen! Dat er niet meer alleen gezoend wordt, maar ook gefrummeld, getast, geknepen, dat het vreemde schepsel dat jongen heet heel dichtbij komt, hijgend en zwetend, en dat je de weg kwijt raakt. En dan gaan de oude krachten keihard opspelen. Dan wil je maar dan durf je niet. En als je verlangen sterker is dan je angst, dan is er achteraf de schaamte. Wat heb ik gedaan, heb ik me niet belachelijk gemaakt, heb ik me niet te veel bloot gegeven, wat zal hij wel niet van me denken, ik durf hem nooit meer onder ogen te komen! “Je kamer in en vlug!”

Onenightstands

En dan dender je de zestiger en zeventiger jaren in. De jaren dat alles kon en alles mocht, sterker nog, dat alles moest. Monogamie was truttig, bloot werd de norm, je geliefde delen met een ander was modern, mee dansen met het circus van alles-moet-kunnen was het adagium. Overbodig te zeggen dat ik me daar met moeite in gevoegd heb. De angst om er niet bij te horen vocht met de goede oude schaamte. Vaak won de schaamte. Soms ook de lust. Het waren rommelige jaren, waar ik me, me over mijn ingebakken preutsheid heen zettend, dapper doorheen heb geslagen. Getrouwd, overspelig geweest, onenightstands gehad, me in het feminisme gestort, wat voor een schaamtevolle heterovrouw een soort veilige haven was: mannen waren immers toch een beetje de vijand (hoewel ik dat nooit van harte heb kunnen vinden), verliefd geworden op een vrouw (liefde als politieke keuze). Enfin, leven is groeien en ouder worden en evenwicht vinden.

Vol schaamte

Ik heb geleefd, ik ben gegroeid, ik heb een soort evenwicht gevonden. Alleen: dat schaamtevolle kind in me wil maar niet verdwijnen. Dat kind dat haar ouders nooit bloot mocht zien, dat nooit, zoals haar kleinkinderen, met een volwassen man in bad was gegaan, dat nooit iets van seksuele voorlichting had gehad, dat in feite tot op hoge leeftijd (nu) is omkleed met schaamte. Maar daar gaat, zoals altijd, het gevoel de strijd aan met het verstand.

Nu

Het verstand weet dat het (kennelijk) normaal is dat jonge meisjes wulps voor hun webcams wiegen. Dat tinderen en grinderen en vlinderen of hoe het ook heet moderne manieren zijn om jezelf in een etalage te zetten. Dat de preutse romantiek van vroeger belachelijk wordt gevonden, en dat misschien ook wel is. Maar toch… zouden die geile meisjes met hun brutale tietjes en kontjes niet diep van binnen ook wachten op iemand die zegt: “Naar je kamer, en vlug een beetje. Ben je gek geworden?” Ik denk zomaar van wel. Alleen: let wel even op wat ze dan doen daar in die kamer.