Kunsthistoricus Cathelijne Blok:

Kunst is zoveel. En overal om ons heen. Kunsthistoricus en journalist Cathelijne Blok (1989) stelt in haar manifest Een wereld zonder kunst is een wereld zonder ziel dat kunst voor ons allemaal van cruciaal belang is En dus dat we dat moeten bewaken. Haar boodschap is kort maar krachtig. Net als haar antwoorden op onze vragen.

Je bent kunsthistoricus, journalist en oprichter van het kunstplatform The TittyMag. Wanneer kwam jij in aanraking met kunst en greep het jou?
“Ik had het geluk dat mijn moeder ons altijd meenam en soms meesleepte naar musea. Haar enthousiasme was aanstekelijk. Daarnaast was er een docent die me ook enorm heeft meegenomen in de mooiste verhalen over de kunsten.”

Welke rol speelt kunst behalve in je werkzame ook in jouw dagelijks leven?
“Alles is kunst voor mij. Het geeft mij rust en inspiratie, maar ook reflectie doordat kunst zoveel en overal om ons heen is. Van de muziek op de fiets naar werk tot een boek waarin je verdwijnt naar een andere wereld.”

Hoe zou je iemand die zich totaal niet met kunst bezighoudt voor het eerst met kunst in aanraking brengen?
“Ga samen met iemand die vaker is geweest ergens naartoe en laat je enthousiasmeren! En stap gewoon naar binnen. Er is altijd iets voor je bij.”

In je recent verschenen manifest Een wereld zonder kunst is een wereld zonder ziel stel je dat kunst geen luxe, geen bijzaak is, maar een eerste levensbehoefte. Kun je dat uitleggen?
“Kunst is essentieel voor reflectie en het doorvertellen van diverse verhalen en geschiedenis. Zonder kunst… Wat zouden we dan moeten? Geen muziek, geen beelden, geen boeken, lege straten en ga zo maar door. Kunst is overal om ons heen en is onze spiegel van een tijd of gedachte.”

Je bent niet bepaald enthousiast over de wereld waarin we nu leven. Wat is het grootste probleem waar we mee te kampen hebben?
“Ik heb zeker nog wel hoop, alleen denk ik dat we goed moeten waken voor het verdwijnen van kunst en het wegduwen van belangrijke meningen en visies. Kunst wordt als eerste vernietigd omdat het zo belangrijk is! Denk aan bepaalde boeken die verboden worden in de VS, of vrouwen die de mond worden gesnoerd in delen van de wereld. Het beperken van vrijheid kan snel gaan en is heel gevaarlijk.”

Vervolgens stel je dat kunst nuance brengt in deze steeds harder wordende wereld. Op welke manier?
“Dat staat uitvoerig beschreven in het manifest, maar kunst kan je onder meer wegvoeren naar andere plekken of pijn verlichten. Een muzieknummer kan helend werken doordat je je erin herkent of een film die een bepaald licht op een verhaal of geschiedenis werpt.”

Welke kunstenaars inspireren jou persoonlijk en waarom?
“Poeh, heel veel! Dat gaat echt van artiesten als Wende en S10, Maha Eljak tot schrijvers als Clarice Gargard en beeldende kunstenaars als Raquel van Haver.”

Waarom vond je het belangrijk dat juist dit boek er kwam? Wat hoop je te bereiken met je manifest?
“Dat we scherp blijven op het waarborgen van kunst, kunstenaars en makers. Zij zijn de belangrijke vertellers van een tijd en een verhaal.”

En wat hoop je dat de lezer bijblijft na lezing?
“Dat kunst van ons allemaal is, en voor ons allemaal van cruciaal belang! En we dat moeten bewaken.”

Kunnen we in de toekomst nog meer boeken van je verwachten?
“Zeker!”

Met welke andere projecten houd je je nu bezig?
“Van alles. Zo maak ik samen met kunsthistoricus Paul Rem de podcast Maffe Meesterwerken voor omroep Max en ben ik bezig met een nieuw boek over kunst en mentaal welzijn.”

Over het boek

Kunst is geen luxe, geen bijzaak, het is een eerste levensbehoefte. We leven in een tijd waarin kunst en cultuur onder grote druk zijn komen te staan door bezuinigingen, polarisatie en politieke discussies. Wat verliezen we als kunst verdwijnt uit het publieke debat, uit het onderwijs, uit ons dagelijks leven? Met scherpe analyses laat kunsthistoricus en journalist Cathelijne Blok in dit manifest zien dat kunst niet alleen reflecteert, maar ook confronteert, troost en strijdt. Het geeft stem aan het ongezegde, daagt ons uit om anders te kijken en brengt nuance in een wereld die steeds harder wordt.

(Een wereld zonder kunst is een wereld zonder ziel, Nijgh & van Ditmar € 24,99)

Over de schrijver

Cathelijne Blok (1989) is kunsthistoricus, journalist en oprichter van het kunstplatform The TittyMag. Ze werkte als (eind)redacteur en regisseur voor BNNVARA en creëerde diverse kunstprojecten in binnen- en buitenland. Daarnaast schrijft Blok voor onder meer NRC, maakt diverse podcasts en is een veelgevraagd spreker. In 2024 verscheen haar boek Maar is het kunst? en gaf ze de Joost Zwagerman Lezing.

Foto: Rachel Eccelstone

Zin in?

Wij geven 3 exemplaren van Een wereld zonder kunst is een wereld zonder ziel weg. Kans maken? Deel je gegevens in onderstaand winformulier en wie weet. Meedoen kan t/m 22 oktober.