Dag van de boswachter

Vrijwillig boswachter Natuurmonumenten en gids bosbadwandelingen Frans Kapteijns (1953) bekijkt het bos sinds 2017 met andere ogen. In dat jaar ontdekte hij het bosbaden, je ‘onderdompelen’ in het bos.’ Omdat het vandaag (31 juli) Internationale Dag van de Boswachter is, delen we het interview met Frans, dat onderdeel is van het Mindful dossier uit 2024.

Frans: “Als boswachter had ik al lang gezien dat de natuur veel meer biedt dan je op het eerste gezicht ziet. Door het boek De helende kracht van bosbaden van Annètte Lavrijsen ben ik me in 2017 gaan verdiepen in bosbaden. Nee, dat heeft niets te maken met water, je ‘dompelt’ figuurlijk onder in het bos. Door te kijken, te voelen, te ruiken, al je zintuigen te gebruiken. Shinrin-yoku vindt zijn oorsprong in het drukke, jachtige Japan, waar veel mensen te maken hebben met overbelasting. Bosbaden is voor Japanners niet alleen de oplossing om te ontspannen, het vergoot ook het fysieke, mentale en emotionele welzijn. Bosbaden heeft ook mijn leven verrijkt. Ik loop tegenwoordig met veel meer rust en nog grotere ogen door het bos. Vertragen heeft me letterlijk geduldiger gemaakt.

Tijdens een twee uur durende wandeling denderen we niet als bezetenen door het bos. We lopen langzaam, zetten bewust voetstappen. Wandelen met aandacht al onze zintuigen. We kijken, luisteren, horen, voelen en ruiken. Dat zou je mindfulness kunnen noemen. Door de opdrachten die ik geef – in de Japanse leer ‘uitnodigingen’ – kunnen de deelnemers de omgeving dieper laten inwerken. Ik laat hun bijvoorbeeld voelen aan boomschors, blaadjes verzamelen of een stuk lopen op blote voeten. Of ik vraag hen te kijken naar alles wat beweegt. Dat kunnen mieren zijn, maar ook een spinnenweb in de wind of overdrijvende wolken.
Het mooiste compliment kreeg ik van een man die meeliep op een natuurbegraafplaats. Hij ging in op elke uitnodiging, maar continu met een gespannen gezicht. Naderhand vroeg ik: ‘Vond je het bosbaden niet leuk?’ Hij vertelde dat hij zijn vrouw een aantal maanden eerder was verloren en dat haar laatste rustplaats het bos was, waar wij zojuist hadden gewandeld. Hij vond het zwaar, maar de opdrachten die ik hem gaf, hadden hem tegelijkertijd veel geleerd. ‘Eindelijk weet ik wat te doen, wanneer ik bij haar graf sta’ antwoordde hij. Dat compliment stak ik diep in mijn broekzak.”

Meer lezen?

Internationale dag van de boswachter

Op donderdag 31 juli vieren we de Internationale Dag van de Boswachter. Het is een dag om boswachters te eren voor hun belangrijke werk bij het beheren en beschermen van natuurgebieden. In het Nationaal Park Zuid-Kennemerland organiseren PWN, Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten speciale activiteiten om dit te vieren, met de boswachters van PWN die klaarstaan om vragen te beantwoorden.