We kennen allemaal het verhaal van Anne Frank. Maar dat verhaal was niet exemplarisch voor hoe het de meeste onderduikkinderen verging. Families bleven niet bij elkaar: ze werden uiteen gerukt. Marcel Prins (1962) en Peter Henk Steenhuis (1969) laten in hun aangrijpende boek Vergeet je naam andere Joodse onderduikkinderen aan het woord.
Marcel, jij begon vijftien jaar geleden het crossmediaproject Andere Achterhuizen. Wat was het idee achter dit project?
Marcel: “Het project begon met het idee om een documentaire te maken over de onderduik van mijn moeder. Zij dook onder in de zomer van 1942. Dankzij de inspanningen van verzetsmensen, onderduikgevers, veel gelukkig toeval en zelfs profiteurs heeft het hele gezin van opa, en dus ook mijn moeder, de oorlog overleefd. Dat kan niet gezegd worden van de rest van de familie, die bijna helemaal werd uitgeroeid.
Iedereen kent het verhaal van Anne Frank. Elk jaar staan er voor Het Achterhuis bijna één miljoen mensen in de rij om te zien waar en hoe zij zat ondergedoken. Haar boek is een van de meest gelezen boeken ter wereld. Het is een uniek verhaal. Maar: wat weten we eigenlijk van de bijna achtentwintigduizend andere Joden die onderdoken in de Tweede Wereldoorlog? Hoe deed je dat eigenlijk, onderduiken? Waar moest je naartoe? Wie kon je vertrouwen? De leidende instanties moedigden Joden niet aan om onder te duiken. Integendeel. Het werd Joden heel goed duidelijk gemaakt dat ze mee moesten werken met de bezetter, zelfs strafbaar waren als ze dat weigerden. De meeste Joden doken dan ook niet onder, hielden hun kinderen bij zich en wachtten af. Het onderduiken op één plek van hele gezinnen, zoals in het geval van Anne Frank, kwam weinig voor. Verder verbleven de meeste onderduikers in de loop der tijd op verschillende adressen. In die zin is de onderduik van Anne Frank eerder uitzonderlijk dan exemplarisch.
Ik wilde graag een project ontwikkelen met de verhalen van Joodse onderduikers als uitgangspunt. Een project dat recht zou doen aan de grote variëteit aan verhalen, ervaringen en emoties maar ook toegankelijk zou zijn voor een breed publiek. Verhalen die stuk voor stuk een eigen documentaire waard zijn. Die documentaires kan ik natuurlijk niet allemaal maken maar wat dan wél? Met vormgever Marcel van der Drift ontwikkelde ik het idee om herinneringen van Joodse onderduikers te publiceren op internet. Dat resulteerde in de website Andereachterhuizen.nl. Daar vind je belangrijke herinneringen uit deze verhalen die zijn vormgegeven als animaties. Doordat je de geïnterviewde zelf hoort spreken, wordt het verhaal voorstelbaar en invoelbaar. De verschillende plaatsen waar de verteller zat ondergedoken worden als punten op een kaart getoond. Zo wordt in één oogopslag de ‘route’ die iemand aflegde gevisualiseerd. De site biedt verder de mogelijkheid om iets over de verteller te lezen. Verder zijn er foto’s, tekeningen, persoonsbewijzen of andere persoonlijke zaken te zien.”
Het boek Vergeet je naam is de voltooiing van dit grote multimediale project over de onderduik in Nederland tijdens WOII. Hoe hebben jullie elkaar voor dit boek gevonden?
Henk: “Marcel vertelde mij op een dag over een groot crossmediaproject waaraan hij werkte: Andere Achterhuizen. Ik vond die titel zo goed, dat ik meteen gefascineerd was door het project. Als journalist, man van tekst, was ik ook benieuwd wat Marcel deed met dat deel van de gesprekken die niet gebruikt werden voor de animaties. Marcel had geen idee. Of ik eens een gesprek mocht uitwerken? Dat werd het verhaal van Marcels moeder. Ik heb het laten lezen aan de hoofdredacteur van Trouw en aan Mark Pieters, destijds uitgever van Athenaeum. Beiden waren enthousiast. Zo ben ik meer gesprekken gaan uitwerken.”
En hoe zijn jullie vervolgens te werk gegaan?
Marcel: “Gezien het feit dat de interviews er allemaal al waren, was de werkwijze als volgt: Henk schreef een eerste versie. Dan was het verhaal er. Vervolgens ging ik ermee aan de slag. Zo gingen de verhalen een aantal keer heen en weer. Dat was en is een hele fijne manier om samen te werken. De een ziet andere dingen dan de ander.”
Henk: “Wat ik mooi vond om te zien is hoe onze beroepen af en toe op elkaar lijken. Voor de kinderboekversie Ondergedoken als Anne Frank hebben we een en ander ingekort. Ik vond dat Marcel, als documentairemaker, ongelooflijke goede ‘knips’ kon zetten in een tekst, waardoor deze beter werd.”
Wat beogen jullie met Vergeet je naam? Wat zouden jullie graag met dit boek bereiken?
Marcel: “Het zou geweldig zijn als mensen door het lezen van deze verhalen zich iets meer zouden kunnen verplaatsten in de verteller. Ik krijg vaak de opmerking te horen: ‘Er zijn al zoveel boeken over de oorlog, moet er nou nog een bij?’ Mijn antwoord is altijd: ‘Er zijn ook heel veel liedjes over de liefde. Het gaat om universele thema’s die allemaal samenkomen in deze verhalen.’
‘Vergeet je naam’ – die zin, of een variant hierop, is tegen bijna alle Joodse onderduikkinderen uitgesproken. ‘Vergeet je naam’ stond voor het inleveren van ‘jezelf’. Een nieuwe naam, een nieuwe geschiedenis. Meer dan eens moesten kinderen zich aanpassen aan een leven dat nieuw en vreemd voor hen was. Hoe was het echt om onder te duiken? Hoe is het om niet de vrijheid te hebben te zijn wie je bent, te geloven wat je wilt? Om niet de vrijheid te hebben te kunnen zeggen wat je wilt? Eruit te zien zoals je wilt, te kunnen gaan en staan waar je wilt?”
Henk: “De onderduik was een ‘snelkookpan’ voor emoties en ervaringen, angst, haat, liefde, verraad, onbaatzuchtigheid. Allemaal thema’s die ook nu nog aanspreken.”
Tien interviews met voormalige Joodse onderduikkinderen vormen de basis voor jullie boek. Hoe zijn die personen en verhalen tot jullie gekomen?
Marcel: “Het Joods Historisch Museum was vanaf het eerste moment heel betrokken bij ons project. Ze hebben voor Andere Achterhuizen veel mensen voor ons benaderd en gevraagd of ik ze mocht bellen. Daarna ging het vrij vlot. De mensen met wie ik in gesprek ging kenden ook weer mensen. Voor dit laatste boek was het ingewikkelder. We wilden graag nog een aantal verhalen uit de provincie. We hadden relatief al veel materiaal uit de regio Amsterdam. Dat in combinatie met het feit dat er niet heel veel mensen meer in leven zijn, maakte het wat lastiger. Ook nu heeft het ‘JHM’ ons weer heel erg geholpen.”
Wat heeft het diepst indruk op jullie gemaakt gedurende het maakproces?
Marcel: “Wat op mij veel indruk heeft gemaakt is de veerkracht van al deze mensen. De onderduiksituatie bracht twee gevaren met zich mee. Het ene gevaar was gepakt worden. Niet opvallen was van levensbelang. Het andere gevaar was dichtbij: de mogelijkheid om door onderduikouders niet langer geaccepteerd te worden. Daarvoor was een ander soort aanpassingstalent nodig. Dat talent speelt in bijna al deze verhalen een rol. Wie bofte, was meteen welkom in het eerste veilige gezin waarin hij of zij terechtkwam.
Een ander werd steeds weggestuurd, bijna verraden of kreeg geen reden te horen waarom hij of zij niet langer kon blijven. Dan was het weer wisselen, je opnieuw aanpassen, nieuw gedrag aanleren – soms zelfs een nieuw dialect – in gezinnen waar steeds weer andere onbekende gewoontes vanzelfsprekend waren. Daarnaast trof de moed van sommige onderduikgevers me. De bereidheid te helpen, zelfs met gevaar voor eigen leven. Iets waarmee ook iedereen te maken heeft gehad is de onzekerheid over het lot van anderen. Waar zijn mijn ouders, leven ze nog? En wat is er gebeurd met broers, zusters, vriendjes, vriendinnetjes en de buurkinderen met wie je altijd speelde? Soms komen daar nieuwe andere kinderen voor in de plaats, soms zelfs andere ouders.
De onzekerheid over na de oorlog was er natuurlijk voor iedereen. Wie zien we terug, hoe, en zo ja wanneer? Wat doen we als we niet herenigd worden met onze echte ouders? In zekere zin hadden alle kinderen hun ouders verloren. Ook diegenen die wel één ouder of zelfs beide ouders terugvonden, waren het ouder-kindverbond van vóór deze gruwelijke periode voorgoed kwijt. Maar ook terugkerende ouders vonden een ander kind terug dan ze hadden achtergelaten. Het dodelijk verlies is natuurlijk niet vergelijkbaar met het verlies aan vertrouwelijkheid.”
Waarom is het belangrijk dat deze verhalen van onderduikkinderen worden verteld?
Henk: “Vrijheid is een kostbaar begrip. We zijn het inmiddels ‘gewend’. Over deze verhalen lezen maakt dat heel erg duidelijk. Vrijheid is níet vanzelfsprekend. We moeten er heel zuinig op zijn en er zuinig mee om gaan. Het is een beetje als met gezondheid. Als je gezond bent, is dat vanzelfsprekend. Je staat er niet echt bij stil. Tot je ziek wordt.”
Soms lijkt het alsof met kinderen ‘maar wordt gedaan’. Rusland haalde recent honderden weeskinderen uit Oekraïne. Op welke manier raakt die oorlog van nu aan WOII?
Marcel: “Deze vraag vind ik heel erg lastig. Dit is meer een vraag voor een ‘specialist’. Wat mij vooral treft, is dat kinderen worden gezien als ‘groep’. Maar het zijn allemaal individuen. In het algemeen hier iets over zeggen, vind ik lastig.”
Henk: “Ons boek zou je een vorm van oral history kunnen noemen. Wij hebben geprobeerd individuen een stem te geven. Kern hiervan is dat die stem uniek klinkt. Die kun je nauwelijks vergelijken met verhalen uit een andere oorlog.”
Behalve de documentaire Heeft mams mij bij moeder gekocht? (2022) van Marcel, met vijf onderduikverhalen, wijdt het Joods Historisch Museum in het voorjaar van 2024 nog een tentoonstelling aan het project Andere Achterhuizen. Spelen jullie daar ook nog een rol in?
Marcel: “Zeker! De tentoonstelling zal ik samen met het museum maken. Het boek Vergeet je naam en de film zullen zeker onderdeel uitmaken van deze kleine tentoonstelling.”
Wat volgt er voor jullie beiden na Vergeet je naam? Ruimte voor iets heel anders?
Marcel: “Ik heb het laatste jaar gewerkt aan een tweeluik voor de televisie getiteld: Een vergeten uittocht. Deze wordt op 23 en 30 april aanstaande uitgezonden. Het tweeluik vertelt de verhalen van Joodse vluchtelingen uit het Midden-Oosten en Noord-Afrika, die tussen de jaren 40 en 70 van de vorige eeuw naar Israël vluchtten. Die film ben ik nu aan het afronden. Daarna ga ik werken aan een film voor de regionale omroepen over drinkwater. Heel iets anders.”
Henk: “Ik heb tussendoor nog een boek geschreven – Veroordeeld tot succes – over succes en zaken als prestatiedruk, stress, carrière. Ik werk daar nu mee met studenten, want uit alle berichtgeving komt telkens opnieuw naar voren dat het met de mentale gezondheid van jongeren niet goed is gesteld. Hier ga ik de komende jaren mee door.”
Leesfragment
Win met Zin
Wij mogen 3 boeken weggeven. Kansje wagen? Deel je contactgegevens in onderstaand winformulier en wie weet.
Over het boek
Het bekendste verhaal is dat van Anne Frank. Maar er zijn veel meer onderduikverhalen, die we nauwelijks kennen. Hoe ging dat onderduiken, waar kon je naartoe? Hoe is het om niet de vrijheid te hebben om te zijn wie je bent, te geloven wat je wilt, te kunnen zeggen wat je wilt? De onderduik was een ‘snelkookpan’ van emoties en ervaringen, angst, haat, liefde, verraad en onbaatzuchtigheid. Na hun bijzonder succesvolle boek Andere Achterhuizen verzamelden Marcel Prins en Peter Henk Steenhuis nieuwe getuigenissen van mensen die in hun kindertijd moesten onderduiken tijdens de Tweede Wereldoorlog. Hun verhalen geven een indringend beeld van een periode waarin vele duizenden kinderen gescheiden werden van hun ouders door vervolging en oorlogsgeweld, wat helaas voor velen nog altijd dagelijkse realiteit is.
(Vergeet je naam, Van Oorschot, € 20)
Over de Schrijvers
Marcel Prins (1962) en Peter Henk Steenhuis (1969) publiceerden eerder samen Andere Achterhuizen en Ondergedoken als Anne Frank, dat verscheen in Duitsland, Engeland, Spanje en de VS en werd alom bejubeld. Van de Amerikaanse editie werden meer dan 150.000 exemplaren verkocht. In 2023 verschijnt de Tsjechische vertaling van Andere Achterhuizen. Bij de boeken hoort ook een prachtige website: Vergeetjenaam.nl
De beste artikelen in je mailbox? Meld je aan voor de nieuwsbrief.
Ik doe graag mee,erg leuke boeken , zou super zijn, Groetjes van Anneliese de Waal
Ik loot ook graag mee, zeer benieuwd naar dit boek.
Ik zou het boek graag lezen.
Ik doe heel graag mee voor dit speciale boek!
Als bestuurslid van het Onafhankelijkheidsfront ( Patriottische Milities en Geheim Leger) boeit me dit
ik doe graag mee voor zo’n mooi boek !
ik loot heel graag mee.
“dit mag nooit meer gebeuren” wordt zo makkelijk gezegd en net zo makkelijk gebeurt het gewoon nog steeds in allerlei landen en allerlei oorlogen. Zou vrijheid niet wél vanzelfsprekend moeten worden genoemd, tenslotte is je leven enkel en alleen van jou!!
Ik ben heel benieuwd naar de verhalen van de onbekende kinderen die zoveel angsten hebben moeten doorstaan.
doe graag mee. In deze tijd van het jaar komen allemaal nieuwe boeken uit over de periode 1940-1945. Jammer dat er dan in een erg korte tijd heel veel onder de aandacht wordt gebracht. zo wat meer over het jaar heen verspreid moeten worden.
Mijn spreekt het direct aan omdat verhalen uit de eerste hand zo belangrijk zijn.
Doe graag mee
Wat een indrukwekkend verhaal
Erg benieuwd naar dit boek Dus doe daarom graag mee
“Vrijheid zijn we inmiddels gewend.. maar is niet vanzelfsprekend..” ware woorden van Henk S.. en Marcel P.. getuige de recente gebeurtenissen in de wereld..
Lijkt mij prachtig samengevat en beschreven in dit boek -Vergeet je naam-
Ik zie dat graag in mijn boekenkast eindigen.. hoop dus dat ik win.
Lijkt me een indrukwekkend boek
Ik loot graag mee voor mijn dochter
Ik heb interesse
ik zou het geweldig vinden om dit mooie boek te winnen
Het is belangrijk om de geschiedenis van deze verschrikkelijke tijd levend te houden. Daarom zou ik graag dit boek winnen en na het lezen weer aan mijn kinderen geven om hen het ook te laten lezen. Zo ben ik ook met ze naar de Soldaat van Oranje geweest. Het verhaal moet verteld blijven worden!!
Dit is toch wel mijn meest favoriete genre boeken, doe dan ook graag mee aan deze mooie winactie.
Wow, wat lijkt me dit een indrukwekkend boek! Ik vind het erg belangrijk dat geschiedenis verteld blijft worden. Persoonlijke verhalen en mooie boeken zetten ons aan het denken over het verleden. Superbelangrijk om hier lessen uit te leren voor het heden en de toekomst.
Zeer belangrijk onderwerp dat belangrijk moet blijven.
kansje gewaagd voor deze mooie boek
het lot van de Joden tijdens de tweede wereldoorlog spreekt me erg aan, omdat ik er meer over wil weten. En omdat ik vind dat we dit nooit maar dan ook helemaal nooit mogen vergeten. Aan mijn moeders kant van de familie (haar opa was Joods) hebben Joodse familieleden dit hebben meegemaakt. Helaas is niet iedereen na de oorlog teruggekeerd.
Ik hoop dit bijzondere boek te mogen winnen.
ook ik wil hele graag meedoen en de geschiedenis levend te houden
Kan me niet voorstellen hoe afschuwelijk het moet zijn geweest. Als ik op herdenkingsplaatsen kom, dan krijg ik al de rillingen.
Dit moet een bijzonder en aangrijpend boek zijn.
Mijn echtgenoot en ik zijn er benieuwd naar en we willen dit boek graag lezen!
Zeer nieuwsgierig naar dit boek!
Ik loot graag mee.
Ik ding graag mee voor een boek uit een periode, die we nooit mogen vergeten!
Gewoon fantastisch, Niet de verhalen op zich maar dat ze er zijn en niet alleen in mei belangrijk
Ik wil heel graag ook mijn kleinkinderen hierover vertellen omdat deze verhalen nooit verloren mogen gaan!
Tien interviews met voormalige Joodse onderduikkinderen vormen de basis voor het boek. Interessant ik ben benieuwd naar hun verhaal
Ik doe graag mee!
Ik ding graag mee naar het boek “Vergeet je naam”, omdat ik boeken over de Tweede Wereldoorlog heel belangrijk vind.
vandaag kamp vught bezocht dus pff zo aangrijpend dat ik graag wil lezen mag niet vergeten worden
Het raakt me nog iedere dag
Ik lees alles wat met deze periode te maken heeft, dus ik waag graag een gokje
Het lijkt mij een aangrijpend boek om te lezen.
Ik loot graag mee.
Loot graag mee. Deze verhalen mogen nooit vergeten worden!
Ik ben nieuwsgierig. Bijzonder om zulke verhalen te lezen.
Ik ken enkele onderduikkinderen die inmiddels 80+ zijn. Graag wil ik het boek Vergeet je naam lezen om nog beter te begrijpen wat deze mensen destijds als kinderen hebben meegemaakt en de impact die de onderduik heeft gehad op hun verdere leven.
Ik maak graag kans.
aangrijpend en nog steeds relevant! Heel benieuwd naar de verhalen van andere “anne’s”
Ik loot heel graag mee voor dit boek!
Lijkt me heel mooi!
Zou dit boek heel graag willen lezen, ben erg benieuwd naar het boek
Loot graag mee
Zie helaas geen invulformulier….Maarrr zou wel heel graag mee doen!
Hopelijk kan het via deze weg dan!
Duimen maarrr….
Ik zie geen winformulier. Graag loot ik mee. Deze verhalen moeten gelezen blijven worden.
Eindelijk weer een boek over hoe joodse kinderen de tweede wereldoorlog hebben ervaren.
Dit lijkt me zeer interessant en aangrijpend. Ik doe graag mee.
Een boek over een periode die we nooit mogen vergeten en waarvan onze zoon (voor zijn studie Duits) altijd over wil lezen. Dus graag zou ik mee willen doen!
Ik ding graag mee naar “Vergeet je naam”.
Ik loot graag mee
Mijn dochter en ik zouden dit boek graag lezen. Samen delen wij de interesse voor dit aangrijpende onderwerp.
Mijn man en onze tienerjongens willen dit boek graag lezen. Wie weet…
Bedankt voor de actie en succes voor de deelnemers, ik maak grag kans voor mijn lieve moeder!
ik zie verder geen actieformulier?
Zou graag kansmaken!
Een boek met een aangrijpend verhaal zou ik dolgraag lezen
benieuwd naar dit ongetwijfeld aangrijpende boek
..ik denk dat de besproken samenwerking tussen schrijver Henk en documentairemaker Marcel een prachtig boek heeft opgeleverd.. mede gebaseerd op feiten uit het archief van Joods Historisch Museum.
Ik zou dit boek graag in mijn ‘familie’ bibliotheek willen zien, iedereen heeft grote interesse in deze geschiedenis, dus ik ga er wel op letten dat boek uiteindelijk eindigt in mijn boekenkast.
Wel eerst even winnen.. natuurlijk. Ben benieuwd
ik doe ook graag mee, deze verhalen zijn belangrijk om nooit te vergeten
Zo veel verhalen, mooi dat dit boek hier ook een inkijk in geeft! Ik doe heel graag mee.
Ook ik loot graag mee om zo te lezen, begrijpen kun je het natuurlijk nooit waarom er iedere keer weer agressors opstaan, wat een oorlog allemaal bij slachtoffers en bij hun nabestaanden teweeg brengt
Dit boek brengt vele oorlogsherinneringen bij mij naar boven.
Ik loot graag mee!
Veel familie heeft de concentratiekampen niet overleefd. Ook waren er onderduikers ondergebracht bij familieleden. Deze tragedie mogen we nooit vergeten!
Dit boek heeft mijn interesse gewekt.
Ik ben zeer nieuwsgierig naar deze verhalen en het leven in de tweede wereldoorlog.
Een bijzonder boek waarin je kennis maakt maakt met het échte verhaal van de onderduikers. Het lijkt me bijzonder interessant dus ik doe graag mee.
Het lijkt me een mooi boek.
Mooi gegeven , ander gezichtspunt. Lijkt mij heel interessant.
Kan je niet genoeg van lezen.
Zou ik graag winnen.
Heel belangrijk om ook andere onderduikers een stem te geven. Ik ben heel benieuwd naar deze verhalen en loot graag mee.
Ik zou graag een boek winnen. De kinderen van toen zijn allang geen kind meer, maar het is zo belangrijk dat de verhalen blijven leven en worden doorverteld.
Ik ben zeer geïnteresseerd in deze periode van onze geschiedenis.
Ik loot dus heel graag mee.
Het lijkt me een indrukwekkend boek. Ik loot graag mee.
Heel graag doe ik mee voor dit boek!!! Dit mag nooit vergeten worden!
De verhalen trekken mij aan.
Bij deze loot ik graag mee.
In ieder geval wil ik zeggen dat ik het knap vind van de mensen die slachtoffer waren/zijn, dat zij hun verhaal willen delen.
Interessant! Ik loot graag mee.
Zou dit boek erg graag willen lezen
Aangrijpend en boeiend ..
Ik loot heel graag mee !
Ik sluit achteraan in de lange rij en loot graag mee!
Dit is ook een onderdeel van de geschiedenis van familie van mij, dus dit boek zou ik wel willen lezen.
Lijkt me een prachtig boek. Loot graag mee.
Ik doe ook nog graag mee in de loting.
Dank.
Ook ik loot heel graag mee voor dit interessante boek!
Graag doe ik mee aan de winactie.
Er zijn al veel reacties maar toch waag ik een kansje om dit boek te winnen.
Loot graag mee!
Ik doe graag mee , lijkt me een aangrijpend boek k….
Kansje wagen? Zeker! Lijkt me zeer indrukwekkend, confronterend en het speelt vandaag de dag nog steeds.
Ik wil ook heel graag meelopen voor dit boek. Lijkt me heel erg, maar fascinerend om te lezen.
Ik lees graag waargebeurde oorlogsboeken en geef ze graag door aan vriendinnen.
Ook deze zou ik graag aan mijn verzameling toevoegen.
Vergeet je naam, had nooit geschreven moeten worden.
Ik loot graag mee voor dit mooie boek.
Heel graag doe ik mee voor dit interessante boek.
Ben erg benieuwd naar dit boek. Loot graag mee
Ik ben heel benieuwd naar dit aangrijpende boek en loot graag mee!
Interessant en beklijvend boek. Ik loot graag mee.
ik wil het boek heel graag lezen want er zijn nog veel ongekende verhalen over deze mensen
Spannend, ik loot graag mee!
ik ben wel benieuwd naar de verhalen van deze onderduikkinderen. Het valt mijn op dat het altijd april en vooral mei is dat er veel tijd en aandacht voor alles wat er tijdens de tweede wereldoorlog is gebeurt aandacht krijgt. terwijl ik denk dat we in deze tijd wel vaker aandacht kunnen vragen voor vrijheid en tegen oorlog en onderdrukking.
Ik maak graag kans op dit interessante boek.
Beetje eng, maar oh zo boeiend.
Ik loot graag mee!
Ik wil graag deelnemen om dit bijzondere boek te winnen.
Loot graag mee,met boek om nooit te vergeten
ben erg nieuwsgierig naar dit boek heb net het boek van het verzetsmeisje uit. en op zoek naar een nieuw verhaal om te lezen
Ik loot graag mee. Dit lijkt me een interessant boek, vooral omdat mijn overgrootouders ook onderduikers hadden.
Loot graag mee met dat dat boeiende verhaal
Loot graag mee voor dat mooie boek
Nog een leestip: De verraadster, door Erik Schaap, onlangs bekroond met de Zaanse prijs voor beste geschiedkundige publicatie.
Lijkt me zeer aangrijpend en ontroerend
Waag graag een kans
Leuk, ik doe graag mee met de winactie
Ik loot graag mee!
Ik loot erg graag mee
LEST WE FORGET! ik maak graag kans
Ik zou dit boek echt heel graag willen lezen
Ik maak graag kans op het aangrijpende boek
Ik loot graag mee
Ik wil het boek graag winnen maar ik zie geen winformulier.
Zou het boek graag lezen … door oa mijn vader ( 1930 ) ben ik nóg meer dan geïnteresseerd in deze zeer bijzondere tijd …
Én … het is hélaas dat de geschiedenis zich hérhaalt elders in de Wereld!!!
Deze verhalen zijn zeker belangrijk om te worden verteld, ik zou ze graag lezen!
Ondanks dat ik al heel veel over dit thema gezien en gelezen heb, blijft dit en aanverwante thema’s mij boeien en zou ik daarom graag dit boek winnen. Lukt dit niet, dan koop ik het, want de openbare bibliotheek verwacht ik het nog niet snel tegen te komen.
Het is goed dat we blijven vertellen wat er daadwerkelijk is gebeurd zodat de verhalen niet verdwijnen. Anders is de inzet van zoveel mensen om het onrecht tegen te gaan voor niets geweest.
Fijn dat mensen zoals Marcel Prins en Peter Henk Steenhuis het initiatief nemen om de verhalen van mensen te delen.
Erg benieuwd naar dit boek Dus doe daarom graag mee
Wij loten ook heel graag mee voor dit boek. Wij zijn een tweeling en gaan nu naar de middelbare school. Wij willen heel veel weten over die tijd en er samen werkstukken over maken. Mama vindt het goed dat we meedoen en wil er ook veel over lezen. Dank u wel.
om nooit te vergeten….
Altijd interessant verhalen over over de tweede Wereldoorlog we mogen dit niet vergeten.
Hoog tijd dat er meer over (Joodse) onderduikers komt dan alleen ‘Het Dagboek’
Loot heel graag mee voor dit mooie boek
Heel interessant boek, doe graag mee
Dit boek zou ik graag lezen. Mijn ouders hebben ook onderduikers in huis verborgen gehad. Daar werd mondjesmaat wel eens iets over verteld
Ik kom heel erg graag in aanmerking voor dit boek !!
Als we de verhalen niet meer blijven lezen en horen laten we de sla htoffers in de steek. Telkens weer ben ik ontzet over de gruwelijkheden in alle oorlogen.
Graag meeloten
ik loot heel graag mee voor dit mooie boek
lijkt me zeer interessant en leerzaam. Zou het graag lezen.
Interessant, ik wil het boek graag lezen
Loot graag mee
Lees graag dit soort boeken